"ថង់ប្រាជ្ញារបស់កម្ពុជា ដឹកនាំដោយគ្រាប់ពូជរបស់កម្ពុជា"

ហេតុអ្វីឧស្សាហកម្មផលិតអាវុធគឺជាឧស្សាហកម្មមិនចេះជួបវិបត្ដិ?

គំនូរច្នៃប្រឌិតដោយ៖ Toby

សុខសន្តិភាពគឺជាអ្វីដែលមនុស្សជាច្រើនស្រលាញ់និងចង់បាន ប៉ុន្តែក៏មានអ្នកខ្លះប្រាថ្នាចង់ចង់ឃើញសង្គ្រាម ដោយសារតែពួកគេសម្លឹងឃើញសង្គ្រាមថាជាឱកាសដែលអាចទាញយកប្រយោជន៍បានទាំងការទូតនិងសេដ្ឋកិច្ច។ ក្នុងន័យនេះ ឧស្សាហកម្មផលិតអាវុធគឺជាឧស្សាហកម្មមួយដែលមិនអាចឈប់សម្រាក ទោះបីជាពិភពលោកមានសន្តិភាព ឬពិភពលោកមានសង្គ្រាម ឬពិភពលោកជាមួយវិបត្ដិសេដ្ឋកិច្ច ឬវិបត្ដិសង្គមណាមួយឡើយ។ ប្រទេសទន់ខ្សោយហើយទទួលការគម្រាមកំហែងត្រូវការទិញសព្វាវុធទំនើបៗដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដីទោះបីជាមិនទាន់មានសង្គ្រាម ខណៈប្រទេសដែលខ្លាំងមហាអំណាចប្រើប្រាស់ឧស្សាហកម្មផលិតអាវុធអភិវឌ្ឍវិស័យយោធាដើម្បីពង្រឹងអំណាច ព្រមទាំងប្រើប្រាស់ឧស្សាហកម្មនេះដើម្បីជាផ្លូវរកចំណូលសេដ្ឋកិច្ច។

ប្រទេសធំៗដែលនាំចេញអាវុធលើពិភពលោក

យោងតាម Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) បានឱ្យដឹងថា ៧៦% នៃសព្វាវុធ ដែលនាំចេញទៅជុំវិញពិភពលោកចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៥ – ២០១៩ គឺមានតែប្រទេសចំនួនប្រាំប៉ុណ្ណោះ ដែលសកម្មបំផុត ដោយក្នុងនោះរួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិក រុស្ស៊ី បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងចិន។ យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់ Sweden-based research institute សហរដ្ឋអាមេរិកបានគ្រប់គ្រងទីផ្សារសព្វាវុធ រហូតដល់ ៣៧% ដោយបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចំនួន ៩៦ នៅទូទាំងពិភពលោក។ ប្រទេសដែលទទួលនាំចូលអាវុធភាគច្រើន គឺជាប្រទេសដែលស្ថិតនៅតំបន់មជ្ឈឹមបូព៌ា ពិសេសគឺប្រទេស អារ៉ាប់ប៊ីសេអូឌីត ដែលបាននាំចូលអាវុធរហូតដល់ ២៥% បើធៀបនឹងប្រទេសផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងតំបន់។

លើសពីនេះ វាជារឿងមួយគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ផងដែរ ដែលឧស្សាហកម្មផលិតអាវុធ គឺជាផ្នែកមួយនៃសសរស្តម្ភសេដ្ឋកិច្ចរបស់ទ្វីបអឺរ៉ុប ដោយប្រទេសបារាំង ចក្រភពអង់គ្លេស អេស្ប៉ាញ និងអ៊ីតាលីបានក្ដោបក្ដាប់ទីផ្សារពិភពលោករហូតដល់ ២៥% ដែលនេះគឺជាចំនួនមួយដ៏ច្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ នេះបើយោងតាមការស្រាវជ្រាវពី Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) ។ ទីផ្សារនាំចូលអាវុធធំបំផុតគឺប្រទេសនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈឹមបូព៌ា ឥណ្ឌា អាស៊ី និងអូសេអានី ខណៈការនាំចូលអាវុធ ពីតំបន់មួយចំនួនដូចជា ទ្វីបអាមេរិក ទ្វីបអាហ្វ្រិក ទ្វីអាស៊ី ទ្វីបអូសេអានី និងអឺរ៉ុបក៏មានការកើនឡើងខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ។

ឈ្មួញអាវុធធំៗបំផុត ២ របស់ពិភពលោកកាលពីសង្គ្រាមត្រជាក់

ចាប់តាំងពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកទី២ សករាជនៃសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងសូវៀត និងអាមេរិកក៏ចូលមកអង្គ្រួននយោបាយពិភពលោកយ៉ាងសម្បើម។ ពេលនោះឯងដែលឥទ្ធិពល និងវត្តមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀតបានចាប់ផ្ដើមវាទីពិភពលោក ជាមួយនឹងការនាំយកមនោគមន៍វិជ្ជាសេរីនិយម និងកុម្មុយនីស្ត ទៅពង្រាយតាមប្រទេសជាច្រើនក្នុងនោះក៏មានប្រទេសកម្ពុជាយើងដែរ។ ក្នុងរូបភាពផ្សព្វផ្សាយមនោគមន៍វិជ្ជានេះ ប្រទេសដែលកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាច្រើនបានក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក ឯប្រទេសកាន់លទ្ធិកុម្មុយនីស្តក៏ក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់សូវៀតដូចគ្នា ដែលនាំឱ្យពិភពលោកមានការបែងចែកប្លុកជាពីរគឺ ប្លុកសេរី និងប្លុកកុម្មុយនីស្តនៅពេលនោះ។

ការក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក និងសូវៀត ក៏ជាផ្នែកមួយនៃប្រយោជន៍សម្រាប់អាមេរិកនិងសូវៀតដូចគ្នា ព្រោះប្រទេសទាំងនោះនឹងក្លាយជាម៉ូយដែលទិញអាវុធទំនើបៗពីអាមេរិក និងសូវៀត។ នេះក៏ជាផ្នែកមួយនៃផលប្រយោជន៍ក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ផងដែរ យោងតាម VISUAL CAPITALIST បានឱ្យដឹងថាប្រទេសយក្សទាំងពីរនេះ បានលក់អាវុធទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោកពីឆ្នាំ១៩៥០ ដល់ ២០១៧ រហូតដល់ ៦២% ឯណោះ។

នៅក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់យើងឃើញមានប្រទេសមួយចំនួនបានក្លាយជាទីលានប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងសូវៀត និងអាមេរិកមានជាអាទិ៍ កូរ៉េ និងវៀតណាមជាដើម ហើយប្រទេសទាំងនេះក៏ជាទីផ្សារសម្រាប់លក់អាវុធរបស់សូវៀត និងអាមេរិកដូចគ្នា។ មែនទែនទៅ ប្រទេសទាំងពីរនេះឯង ជាឈ្មួញអាវុធ ដែលជួញដូរ និងទាញប្រយោជន៍ពីវិស័យអាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌធំបំផុតនៅលើពិភពលោក។

ឧស្សាហកម្មផលិតអាវុធជាឧស្សាហកម្មមិនចេះជួបវិបត្តិ

នៅក្នុងពិភពលោកវិបត្តិក្នុងវិស័យផ្សេងៗតែងតែកើតឡើងជាប្រចាំ លើកលែងតែវិស័យផលិតអាវុធប៉ុណ្ណោះ ដែលមិនចេះជួបវិបត្តិ ផ្ទុយទៅវិញបែរជាមានការរីកចម្រើនរាល់ឆ្នាំ។ មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យវិស័យនេះរីកចម្រើនគ្រប់ពេល ដោយសារតែនៅលើពិភពលោកសព្វថ្ងៃ តែងតែមានជម្លោះយោធា និងវិបត្តិភូមិសាស្ត្រនយោបាយជាប្រចាំ ហើយវិបត្តិនេះគឺកើតចេញពីការប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងប្រទេសមហាអំណាចតែម្ដង។ វាបណ្ដាលឱ្យគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ បង្កើនការចំណាយថវិកាជាតិរបស់ខ្លួន ទៅលើការទិញអាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌទំនើបៗ កាន់តែច្រើនឡើងៗរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីការពារដែនអធិបតេយ្យភាព និងប្រយោជន៍ជាតិសាសន៍ពួកគេរៀងខ្លួន។ ហេតុផលនេះ បានធ្វើឱ្យប្រទេសដែលជាប្រភពផ្គត់ផ្គង់អាវុធ ទាញផលប្រយោជន៍ពីការលក់អាវុធរបស់ខ្លួនបានយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ជាពិសេសគឺប្រទេសអាមេរិកតែម្ដង។ គួរឱ្យដឹងផងដែរថា ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនដែលផលិតអាវុធធំៗចំនួន២០នៅលើពិភពលោក ក្រុមហ៊ុនកំពូលៗទាំងប្រាំ សុទ្ធតែជារបស់អាមេរិកទាំងអស់ ដែលក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមានដូចជា Lockheed Martin, Boeing, General Dynamics, Raytheon និង Northrop ។ ក្នុងន័យនេះ ការទិញលក់សព្វាវុធសឹងតែប្រៀបបានជាទំនិញមូលដ្ឋានដ៏ចាំបាច់ ដែលទោះបីជាពិភពលោកកំពុងហែលឆ្លងវិបត្ដិកូវីដ១៩ ការជួញដូរសព្វាវុធនៅតែបន្ត ហើយមានសភាពកាន់តែមមាញឹកនៅពេលដែលការកើនឡើងនូវកម្ដៅភូមិសាស្ត្រនយោបាយត្រង់តំបន់ណាមួយ។

ទីណាមានសង្គ្រាម ទីនោះមានអាវុធអាមេរិក

ក្នុងចំណោមប្រទេសមហាអំណាចដែលលក់អាវុធទាំងអស់ យើងអាចនិយាយបានថា គឺអាមេរិកនេះឯង ដែលប៉ិនប្រសប់ក្នុងការឆ្លៀតឱកាស ជួញដូរអាវុធ និងពូកែទាញប្រយោជន៍ពីប្រទេសដែលមានបញ្ហាសង្គ្រាមជាងគេចាប់តាំងពីសតវត្សទី២០មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ នៅពេលមានវិបត្តិជម្លោះយោធា បញ្ហាសង្គ្រាម ឬវិបត្តិភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅកន្លែងណាមួយលើពិភពលោក វិបត្តិនោះប្រៀបដូចជាម៉ាស៊ីនបោះពុម្ពលុយសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនផលិតអាវុធរបស់អាមេរិកដូចគ្នាដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយទើបគ្រាន់តែរុស្ស៊ីប្រកាសលើកទ័ពចូលទៅធ្វើប្រតិបត្ដិការយោធានៅក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែន តម្លៃទីផ្សារភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនផលិតអាវុធអាមេរិកមានការឡើងជាលំដាប់។ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Forbes ទោះបីជាសហរដ្ឋអាមេរិកនិងក្រុមលោកខាងលិចផ្សេងទៀតមិនបានបញ្ចូនទ័ពដោយផ្ទាល់ទៅជួយអ៊ុយក្រែនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបានជួយជាជំនួយសព្វាវុធ ដែលជំនួយសព្វាវុធទាំងនោះភាគច្រើនផលិតដោយក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដូចជាក្រុមហ៊ុន Raytheon និង ក្រុមហ៊ុន Lockheed Martin ជាដើម។ ឧស្សាហកម្មផលិតអាវុធក៏នឹងរំពឹងថាកាន់តែពេញនិយមនាឆ្នាំខាងមុខដោយសារប្រទេសធំៗដូចជាប្រទេសអាឡឺម៉ង់ ប្រទេសជប៉ុន ជាដើមគ្រោងនឹងបន្ថែមថវិការទៅលើវិស័យយោធា។

បើក្រឡេកយើងទៅអតីតកាលសូម្បីតែកម្ពុជាយើងក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ (១៩៧០-៧៥) ក៏ធ្លាប់ជាម៉ូយអាវុធរបស់អាមេរិកដែរ ហើយថែមទាំងជំពាក់បំណុលអាមេរិកដោយសារការទិញអាវុធនេះទៀតផង។ យោងតាមការសិក្សារបស់ watson.brown.edu ត្បិតតែសហរដ្ឋអាមេរិកចំណាយទឹកប្រាក់អស់ជា ១៤ ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិកអំឡុងសង្គ្រាមនៅប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានរហូតមកដល់២០២១ ប៉ុន្តែលុយជាងពាក់កណ្ដាលនៃ ១៤ ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក នោះបានចូលទៅក្រុមហ៊ុនផលិតអាវុធនៅអាមេរិក។ បើនិយាយពីបច្ចុប្បន្នេះនេះ យោងតាមសារព័ត៌មាន Bloomberg បានបង្ហាញថា ភាពតានតឹងរវាង តៃវ៉ាន និងមហាយក្សចិន បានធ្វើឱ្យតៃវ៉ានចំណាយថវិកាទិញសព្វាវុធទំនើបពីអាមេរិកចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១០ ច្រើនជាង ២៣ ពាន់លានដុល្លារទៅទៀត ដែលនេះគឺជាចំនួនដ៏ច្រើនបំផុតមួយ។ លើសពីនេះ ភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់បណ្ដាលប្រទេសនៅទ្វីបអឺរ៉ុប ពិសេសសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន បានជំរុញឱ្យប្រទេសដែលជាសមាជិករបស់អង្គការ NATO បង្កើនសមត្ថភាពយោធារបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លួនផងដែរ ដែលធ្វើឱ្យអាមេរិកកើបលុយច្រើនសម្បើមពីអឺរ៉ុបដូចគ្នា ហើយមានប្រទេសជាច្រើនទៀតដែលផ្ដល់ចំណូលច្រើនលើសលប់ដល់ក្រុមហ៊ុនផលិតអាវុធ និងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក។

ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ
អត្ថបទដោយ៖ លោក ណោង សុខនិមល
spot_img
spot_img

អត្ថបទពេញនិយម

អត្ថបទទាក់ទង