"ថង់ប្រាជ្ញារបស់កម្ពុជា ដឹកនាំដោយគ្រាប់ពូជរបស់កម្ពុជា"

បច្ចេកវិទ្យា

វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ ៖ ផលប្រយោជន៍និងផលវិបាកនៃសង្គ្រាមបន្ទះឈីបចំពោះអាស៊ាននិងឥណ្ឌា

ដូចដែលយើងដឹងរួចហើយថា សព្វថ្ងៃនេះ អំណាចយោធា សេដ្ឋកិច្ច និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅលើមូលដ្ឋាននៃបន្ទះឈីបហើយស្ទើរតែគ្រប់អ្វីៗទាំងអស់រាប់ចាប់ពីឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃដូចជាម៉ាស៊ីនកម្ដៅនិងដុត ស្មាតហ្វូន ឡាន រហូតដល់ទីផ្សារភាគហ៊ុនសុទ្ធតែដំណើរការដោយបច្ចេកវិទ្យាដែលមានឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកជាអ្នកគ្រប់គ្រង។ សារៈសំខាន់នៃបន្ទះឈីបត្រូវបានជំរុញឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍ក្នុងអំឡុងពេលកង្វះខាតជាបន្តបន្ទាប់នៃសមាសធាតុទាំងនេះ ដែលត្រូវបានបង្កឡើងដោយជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ចំពេលមានការកើនឡើងនៃតម្រូវការសម្រាប់គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក និងការរំខានដល់សង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់។ ហេតុនេះហើយ ការប្រកួតប្រជែងគ្នារវាងមហាអំណាចប្រទេសចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិចកាន់តែមានសភាពខ្លាំងឡើងទៅលើបច្ចេកវិទ្យាមីក្រូឈីបដែលបណ្តាលឱ្យពិភពលោកកំពុងប្រឈមមុខនឹងសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីមួយទៀតនោះគឺសង្គ្រាមបន្ទះឈីប ព្រោះប្រសិនបើប្រទេសណាដែលអាចគ្រប់គ្រងបច្ចេកវិទ្យាបន្ទះឈីប ប្រទេសនោះអាចនឹងគ្រប់គ្រងពិភពលោកនាពេលអនាគត។ ក៏ប៉ុន្តែបើយើងក្រឡេកមកមើលពីបណ្តាប្រទេសដែលកំពុងងើបឡើង(emerging countries)ដូចជាអាស៊ាននិងឥណ្ឌា យើងឃើញថាបើទោះបីជាប្រទេសទាំងនេះមិនទាន់អាចឈរជើងនាំមុខជាតួឯកទៅលើការប្រកួតប្រជែងនេះក៏វាអាចត្រូវបានមើលឃើញថានឹងក្លាយជាតួរងទី៣បន្ទាប់ដែលអាចនឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការប្រកួតប្រជែងនេះ។ ហេតុនេះហើយ នៅសប្តាហ៍នេះយើងនឹងធ្វើការវិភាគទៅលើផលវិបាកនិងផលប្រយោជន៍ដែលបណ្តាប្រទេសអាស៊ាននិងប្រទេសឥណ្ឌាអាចទទួលបានពីសង្រ្គាមនៃបន្ទះឈីបនេះ។ យ៉ាងណាមិញមុននឹងសិក្សាទៅលើផលប៉ះពាល់ទាំងនោះ យើងគួរតែមកស្វែងយល់ពីសង្គ្រាមបន្ទះឈីបនេះបន្តិចសិន។ កាលពីឆ្នាំ២០១៦ លោកស៊ី ជីងពីង...

ថង់ប្រាជ្ញា ៖ តើអ្វីគឺជាអង្គការណាសា (NASA)?

National Aeronautics and Space Administration ឬ ហៅថា អង្គការណាសា(NASA)គឺជាទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលទទួលខុសត្រូវលើផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យាទាក់ទងនឹងអវកាស និងលំហ។ NASA ជាតំណាងមកពីពាក្យពេញគឺ National Aeronautics and Space Administration ហើយបានបើកដំណើរការនៅថ្ងៃទី ០១ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៥៨។ អ្នកគ្រប់គ្រង NASA...

តេឡេទស្សន៍អវកាស James Webb

បច្ចេកវិទ្យាអវកាសចាប់ផ្តើមមានវត្តមាននៅក្នុងប្រវត្តិនៃការរុករកវិទ្យាសាស្ត្ររបស់មនុស្សជាតិចាប់តាំងពីសតវត្សទី១៨រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្នដែលក្នុងនោះ មនុស្សបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងរកឃើញភពផ្សេងៗ តារា អង្គក្នុងលំហ ក៏ដូចជាបាតុភូតដែលគេមិនអាចពន្យល់បានជាច្រើន ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បានព្យាយាមពង្រីកវិសាលភាពនៃចំណេះដឹងរបស់ខ្លួនដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងចម្ងល់នៃចក្រវាលទាំងអម្បាលមាណដែលគេមិនទាន់អាចឆ្លើយបានក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ក្នុងការស្រាវជ្រាវអវកាសនេះទៀតសោត គេបានបង្ហោះនូវតេឡេទស្សន៍អវកាសដើម្បីចាប់យករូបភាព ក៏ដូចជាទិន្នន័យផ្សេងៗក្រោមទម្រង់ជាសម្លេង រលកកម្តៅ និងរូបភាពជាដើម ហើយរយៈពេលប្រមាណ៣០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សមិទ្ធិផលអវកាសបានមកដោយសារទឹកដៃនៃតេឡេទស្សន៍អវកាស Hubble (Hubble Space Telescope)។ ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ២០២១កន្លងផុតទៅថ្មីៗនេះ មានអ្នកថ្មីមកជំនួសកន្លែងរបស់Hubble ហើយថែមទាំងមានសមត្ថភាពខ្លាំងជាងHubble...

Xenobot: មនុស្សយន្តមានជីវិតដំបូងបង្អស់

យុគសម័យបច្ចេកវិទ្យានាពេលបច្ចុប្បន្នមានការបោះជំហានទៅមុខលឿនជាងអ្វីដែលយើងអាចគិតដល់ រាប់ចាប់តាំងពីគ្មានអ្វីទាន់មានអ្វីសោះ រហូតដល់មនុស្សអាចទាញយកទ្រឹស្តីដែលបានជាប់ដាននៅក្នុងសៀវភៅរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវផ្សេងៗយកមកសំយោគជាមួយភាពវៃឆ្លាតរហូតបង្កើតបាននូវបច្ចេកវិទ្យាប្លែកៗមិនធ្លាប់មានជាបន្តបន្ទាប់។ មនុស្សយន្តដែលយើងធ្លាប់តែឃើញក្នុងភាពយន្តប្រឌិតបែបវិទ្យាសាស្ត្របានលេចវត្តមានមកក្នុងពិភពលោកយើងរួចមកហើយនៅក្នុងយុគសម័យ AI (បញ្ញាសិប្បនិម្មិត) ហើយមនុស្សយន្តទាំងនោះត្រូវបានគេរចនាឡើងក្រោមទម្រង់ផ្សេងៗគ្នា ខ្លះមានទំហំប៉ុនមនុស្ស ខ្លះតូច ខ្លះធំអាស្រ័យទៅតាមគោលបំណង មុខងារនិងប្រភេទរបស់ពួកវា តែគ្រប់ទម្រង់នៃមនុស្សយន្តដែលយើងធ្លាប់ឃើញ និងឮសុទ្ធសឹងតែត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយគ្រឿងយន្តនិងគ្រប់គ្រងដោយកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ ក៏ដូចជាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត។ Xenobot ជាអ្វី? Xenobot ជាឈ្មោះដែលទើបនឹងលេចឡើងនៅក្នុងពិភពនៃមនុស្សយន្តដែលបានបង្កភាពកក្រើកដល់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រខាងមនុស្សយន្ត និងAI។ វាខុសប្លែកពីមនុស្សយន្តធម្មតាទាំងស្រុងដោយហេតុថាមនុស្សយន្តធម្មតាមានទំហំធំៗ ទោះជាមិនធំខ្លាំងក៏មិនតូចខ្លាំងដល់ Xenobot ដែល មានទំហំរហូតដល់តូចជាង១មីលីម៉ែត្រឯណោះ។ តើ Xenobot កើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេច? វាត្រូវបានបង្កើតឡើងមកដោយគ្មានគោលបំណងណាមួយយ៉ាងពិតប្រាកដទេ...

ហេតុអ្វីបានជាតំបន់ជាច្រើននៅអាស៊ីកំពុងរងការគម្រាមកំហែងដោយទឹកលេច?

នៅក្នុងចំណោមភាវៈមានជីវិតទាំងអស់ដែលវិវត្តនៅលើផែនដីនេះ មានតែមនុស្សយើងនេះហើយដែលមានឥទ្ធិពលញ៉ាំងឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរផ្សេងៗចំពោះធម្មជាតិជាមួយនឹងទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ដែលបានធ្វើឱ្យការផ្លាស់ប្តូរមានសភាពឆាប់រហ័សនិងអាចកត់សម្គាល់ដឹងបាន។ សកម្មភាពមួយចំនួននៃដំណើរការនៃការអភិវឌ្ឍន៍នេះក៏បានបង្កនូវស្លាកស្នាមរបួសដល់ផែនពសុធាដ៏ស្រស់ត្រកាលយើងតាមរយៈការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ឬសកម្មភាពឧស្សាហកម្មធំៗដែលដើរដោយចំហេះផូស៊ីលឥន្ធនៈជាដើម។ សកម្មភាពទាំងនេះបានបង្កឱ្យកើតមាននូវបញ្ហាចម្បងមួយគឺ ការកើនកម្តៅផែនដី ហើយវាក៏បានជះផលអាក្រក់មកដល់មនុស្សជាតិវិញផងដែរ ។ ការកើនកម្តៅផែនដី គឺជាបញ្ហាសកលព្រោះថាវាអាចប៉ះពាល់ដល់ជីវិតមនុស្សគ្រប់រូបដែលអាស្រ័យផែនដីទាំងមូល រួមទាំងភាវៈរស់ទាំងពួងដែលស្ថិតនៅលើផែនដី នៅក្រោមអំណាចធម្មជាតិ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ផលប៉ះពាល់នៃការកើនកម្តៅផែនដីទាំងឡាយសុទ្ធតែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ហើយមួយក្នុងចំណោមនោះ ដែលបានចោទជាកង្វល់សម្រាប់សកលលោកគឺ ការកើនឡើងនៃនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ ។ ការកើនឡើងនៃនីវ៉ូទឹកសមុទ្រសំដៅទៅដល់ការកើនឡើងនៃរយៈកម្ពស់ទឹកធៀបទៅនឹងផ្ទៃទឹកសមុទ្រចាស់ ដែលការកើនឡើងនៃកម្រិតទឹកអាចបង្កឱ្យមានការលិចលង់ ទឹកជំនន់ ឬខ្យល់ព្យុះដែលកើតឡើងជាញឹកញាប់។ វាបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទៅដល់តំបន់ ជុំវិញឆ្នេរ...

បញ្ហាប្រឈមនៅក្នុងការសម្រេចការទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និង COP26

បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុគឺជាបញ្ហាមួយដែលពិភពលោកកំពុងតែមានការព្រួយបារម្មណ៍ ដោយហេតុនេះហើយប្រទេសជាច្រើនកំពុងតែព្យាយាមប្រើប្រាស់កិច្ចសហប្រត្តិបត្តិការផ្សេងៗដដើម្បីទប់ស្កាត់វា។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនឹងធ្វើការបកស្រាយអំពីសន្និសិទអន្តរជាតិមួយឈ្មោះថា​ COP ហើយយើងនឹងក្រលេកទៅមើលអំពីស្ថានការបច្ចុប្បន្នអំពីបញ្ហាប្រឈមដែលអាចកើតមានឡើងនៅក្នុងការសម្រេចគោលដៅរបស់ COPនេះផងដែរ។ តើអ្វីទៅគឺជា​​ Conference of Parties (COP)? Conference of Parties (COP) ឬដែលអាចហៅជាភាសារខ្មែរបានថា​«សន្និបាតភាគី»​គឺជាសន្និបាតស្តីអំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលរៀបចំឡើងនៅក្រោមអនុសញ្ញាក្របខ័ណ្ឌស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNFCCC)។​ សន្និបាតនេះតែងតែប្រព្រឹត្តទៅជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះផងដែរ សន្និបាតនេះនឹងត្រូវធ្វើការរៀបចំឡើងជាលើកទី២៦ (COP26) នៅក្នុងខែកញ្ញា​​ ដោយមានចក្រភពអង់គ្លេសធ្វើជាប្រធានសន្និបាត។​ សន្និបាត COP...

តើអ្វីជាគ្រាប់រ៉ុកកែតល្បឿនលឿនជាងសម្លេង (Hypersonic Missiles)?

រាប់ចាប់ពីការសង្គ្រាមលោកទាំង ២ លើក និងសង្គ្រាមត្រជាក់មក ពិភពលោកបាននិងកំពុងបន្តស្រាវជ្រាវបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗដើម្បីបំពេញនូវភាពងាយស្រួលរបស់មនុស្ស និងមហិឆ្ឆតារបស់ខ្លួនក្នុងការដើរបច្ចេកវិទ្យឱ្យបានលឿនជាងប្រទេសដទៃ។ ក្នុងន័យនេះ បច្ចេកវិទ្យាបានបង្កើតឡើងដើម្បីជួយជីវិតមនុស្សឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង និងដើម្បីពង្រឹងនិងពង្រីកវិសាលភាពនៃវិស័យយោធាផងដែរ។ ជាក់ស្ដែង នាប៉ុន្មានសប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះ ប្រទេសចិនដែលជាប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច និងជាគូរប្រជែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានសាកល្បងយុទ្ធោបករណ៍ដ៏ទំនើបមួយហៅថា Hypersonic Missile។ ការសាកល្បង មីស៊ីលដ៏ទំនើបមួយនេះចំពេលដែលប្រទេសចិនកំពុងតែមានភាពតានតឹងខ្លាំងជាមួយតៃវ៉ាន់ និងការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ អ្វីជា Hypersonic Missile? ហើយវាខ្លាំងប៉ុណ្ណា? Hypersonic Missile គឺជាគ្រាប់រ៉ុកកែតល្បឿនលឿនដែលអាចធ្វើដំណើរក្នុងល្បឿងលឿនជាងសម្លេងរហូតដល់ទៅ៥ដងឬច្រើនជាងនេះ ហើយវាមានសមត្ថភាពក្នុងការផ្ទុកនូវក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរដូចជាគ្រាប់ម៊ីស៊ីលធម្មតាដែរ...

តើអ្វីជាវិបត្ដិឈីប (Chip) អន្តរជាតិ?

នៅក្នុងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកទាំងអស់ សុទ្ធសឹងតែមានបំពាក់នូវបន្ទះឈីប ហើយជាទូទៅការផលិតបន្ទះឈីបតែងតែមានដំណើរការស្មុគស្មាញនិងតម្រូវឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ ជាមួយនឹងស្តង់ដារខ្ពស់។ ការចំណាយនិងភាពលំបាកនៅក្នុងការផលិតនេះបានជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុនអេឡិចត្រូនិចត្រូវពឹងផ្អែកកាន់តែខ្លាំងឡើងលើរោងចក្រផលិតក្នុងការផ្គត់ផ្គង់បន្ទះឈីបឱ្យខ្លួន។ជើងខ្លាំងនៅអាស៊ីចំនួនពីរគឺក្រុមហ៊ុនផលិតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកតៃវ៉ាន់ TSMC និងក្រុមហ៊ុន Samsungគឺជាប្រភពនៃការផ្គត់ផ្គង់បន្ទះឈីបដ៏ធំ។ វិបត្តិបន្ទះឈីបបានធ្វើឱ្យឧស្សាហកម្មយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ១៦៩ បានរងផលប៉ះពាល់ដោយសារតែកង្វះការផ្គត់ផ្គង់បន្ទះឈីបជុំវិញពិភពលោក។ កង្វះខាតបន្ទះឈីបជាសកលបានបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងទៅដល់ក្រុមហ៊ុនអេឡិចត្រូនិចនៅជុំវិញពិភពលោក ដោយសារតែវាផ្តល់ផលវិបាកក្នុងការបំពេញនូវតម្រូវការទំនិញនិងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកដែលមានការកើនឡើងយ៉ាងគំហុគ។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនឹងធ្វើការបង្ហាញនូវមូលហេតុដែលបណ្តាលឱ្យមានកង្វះខាតបន្ទះឈីប និង ការជះឥទ្ធិពលរបស់វាទៅលើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ អ្វីទៅជាបន្ទះឈីប? បន្ទះឈីបគឺជាបំណែកតូចមួយនៃសម្ភារៈ semiconducting ដែលជាទូទៅវាធ្វើឡើងពីស៊ីលីកូន(silicon)ហើយបង្កប់ជាមួយសៀគ្វីរួមបញ្ចូលគ្នា (Integrated circuit)។ ជាមួយនឹងភាពជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យា បន្ទះឈីបគឺជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់ដែលជាឆ្អឹងខ្នងនៃឧស្សាហកម្មសំខាន់ៗជាច្រើនរាប់ចាប់ពី ការថែទាំសុខភាពរហូតដល់វិស័យកសិកម្មរាប់ពាន់លាន ព្រមទាំងក្នុងវិស័យស្មាតហ្វូន...

ការវិវត្តនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម

បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មគឺជាការផ្លាស់ប្តូរដំណើរការនៃការផលិតនិងធ្វើការងារពីបែបបុរាណដែលប្រើកម្លាំងមនុស្សឬការធ្វើការងារដោយដៃ ហើយជំនួសមកវិញនូវការប្រើបា្រស់ម៉ាស៊ីននិងប្រព័ន្ធរោងចក្រ។ បដិវត្តន៍នេះបានកើតឡើងដំបូងនៅក្នុងពាក់កណ្តាលសតវត្សទី១៨នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសហើយបន្ទាប់មកបានរីករាលដាលទៅកាន់អ៊ឺរ៉ុបដីគោកនិងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅសតវត្សទី១៩។ គួររំលឹកផងដែរថា មូលហេតុនៃការរីករាលដាលនេះគឺដោយសារតែការទទួលយករបបមូលធននិយមមកអនុវត្តន៍ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះថាមុននឹងមានការកកើតឡើងនូវបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ការផលិតទំនិញនិងសេដ្ឋកិច្ចមានលក្ខណៈជាទ្រង់ទ្រាយតូច(ជាលក្ខណៈគ្រួសារ)នៅឡើយ ប៉ុន្តែដោយសារតែឧស្សាហូបនីយកម្មតម្រូវឱ្យមានការងារនិងការវិនិយោគសំខាន់ៗដោយមិនចាំបាច់គ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលដូចពេលមុនទៀតទេនោះ សហគ្រិននិងអ្នកច្នៃប្រឌិតបានស្វែងរកវិធីដើម្បីបង្កើនផលិតកម្មរបស់ខ្លួនឱ្យបានកាន់តែច្រើន ដែលទីបំផុតនាំឱ្យមានការបង្កើតឡើងនូវប្រព័ន្ធរោងចក្រ។ មួយវិញទៀតការបង្ហាញខ្លួននៃបច្ចេកវិទ្យាដូចជារបកគំហើញនៃម៉ាស៊ីន ក៏ជាកត្តាពិសេសមួយនៃការកកើតបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មនេះផងដែរ។ ដូច្នេះ តើបច្ចេកវិទ្យាបានផ្លាស់ប្តូរបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មបានយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ? តើបដិវត្តន៍នេះបានកើតឡើងប៉ុន្មានដំណាក់កាលរួចមកហើយ? បើយើងក្រឡេកមកមើលពីការវិវត្តន៍របស់ពិភពលោក យើងឃើញថាបន្ទាប់ពីការរីករាលដាលនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មមក ពិភពលោកមានការផ្លាស់ប្តូរគួរឱ្យកត់សម្គាល់ជាជាងពេលណាៗទាំងអស់ ដោយសារតែបច្ចេកវិទ្យាបានជំរុញឱ្យមានភាពងាយស្រួលនៅក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សដូចជា នៅក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនង ការដឹកជញ្ជូន ការធ្វើការងារ និងការផ្តល់សេវាកម្មផ្សេងៗទៀតជាដើម។ មកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មបានធ្វើការវិវត្តន៍ចំនួន៤ដំណាក់កាលរួចមកហើយគឺចាប់តាំងពីបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ១.០...

Artificial Intelligence (AI) បញ្ញាសិប្បនិម្មិត

របកគំហើញវិទ្យាសាស្ត្រថ្មីៗជាច្រើននៅលើពិភពលោកដែលកើតចេញពីចំណេះដឹងនិងការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានកែប្រែសកលលោកទាំងមូលពីសភាពបុរាណតរហូតមកដល់យុគបច្ចេកវិទ្យានាពេលបច្ចុប្បន្នដែលវត្តមាននៃកំព្យូទ័រត្រូវបានគេសង្កេតឃើញនៅគ្រប់ទីកន្លែងពីការប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះរហូតដល់ឧស្សាហកម្មវិទ្យាសាស្ត្រធំៗជាដើម។ ជាដៃគូនឹងកុំព្យូទ័រ អ្នកជំនាញបានរំកិលភាពច្នៃប្រឌិតរបស់ខ្លួនទៅមុខមួយកម្រិតទៀតដែលអាចបង្កើតបាននូវប្រព័ន្ធម្យ៉ាងហៅថា បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (Artificial Intelligence)។ តើបញ្ញាសប្បនិម្មិតជាអ្វី (Artificial Intelligence)? និយាយឱ្យខ្លី បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI)គឺជាបញ្ញាទាំងឡាយណាដែលមនុស្សជាអ្នកបង្កើត។ យោងតាមនិយមន័យរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវAI បញ្ញាសិប្បនិម្មិតសំដៅដល់គ្រឿងម៉ាស៊ីនទាំងឡាយណាដែលមានសមត្ថភាពអាចធ្វើការងាររបស់មនុស្សជំនួសមនុស្សបាន។ វាត្រូវបានគេរកឃើញនិងចាប់ផ្តើមយកមកប្រើប្រាស់ដំបូងនៅកំឡុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៥០ ហើយការស្រាវជ្រាវក៏ចេះតែបន្តទៅមុខដោយយកសមត្ថភាពខួរក្បាលមនុស្សធ្វើជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដូចជាការបញ្ចូលកម្មវិធីថ្មីៗ ការបង្រៀនឱ្យ AI​ ចេះដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗតាមរយៈកូដ Algorithm រហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៩៧ដែលជើងឯកលេងអុកពិភពលោកGarry Kasparovត្រូវចាញ់ក្រោមដៃ Deep Blue​ ជាបញ្ញាសិប្បនិម្មិតរបស់ក្រុមហ៊ុន IBM។ ប្រភេទនៃបញ្ញាសិប្បនិម្មិត...

វិបត្ដិថាមពលឡើងថ្លៃនៅអឺរ៉ុប និងការផ្លាស់ប្ដូរប្រភេទថាមពល

«វិបត្តិថាមពល» អាចនឹងក្លាយជាឃ្លាពេញនិយមប្រើទូទាំងពិភពលោកបន្ទាប់ពីពាក្យ «វិបត្តិកូវីដ១៩» ក្រោយពីជំងឺរាតត្បាតមួយនេះត្រូវអន់ថយ។ មូលហេតុចម្បងនោះគឺថា ការអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យទាំងអស់សព្វថ្ងៃ ដូចជាវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ដឹកជញ្ជូន សេវាធារណៈ សំណង់ រោងចក្រ ទូរគមនាគមន៍ ធារាសាស្ត្រ អគ្គិសនី និងវិស័យផ្សេងៗទៀត សុទ្ធសឹងតែត្រូវការការផ្គត់ផ្គង់ពីវិស័យថាមពលដើម្បីដំណើរការ ដែលជាពិសេសបន្ទាប់ពីការផ្អាកសកម្មភាពនិងធ្វើសកម្មភាពយឺតដោយសារកូវីដ១៩។ ថាមពលនេះគឺសំដៅទៅដល់ការប្រើប្រាស់ប្រេងនិងឧស្ម័នដែលចម្រាញ់យកចេញពីធម្មជាតិតាមរយៈក្រុមហ៊ុនប្រេងនិងឧស្ម័នដើម្បីដាក់លក់នៅលើទីផ្សារ។ ជាក់ស្ដែង វិសាលភាពនៃការទាញយកធនធានប្រេងពីធម្មជាតិដើម្បីចម្រាញ់យកទៅប្រើប្រាស់នៅលើពិភពលោកមានទំហំធំធេងណាស់ ដែលក្នុងមួយថ្ងៃៗប្រមាណ ៩០លានបារ៉ែល ដោយគិតចាប់ពីឆ្នាំ២០១២...

មជ្ឈឹមបូព៌ាមានប្រេង ចិនមានរ៉ែកម្រ

រ៉ែកម្រឬ Rare Earthដែលគេស្គាល់តិចតួចត្រូវបានប្រើប្រាស់ស្ទើរតែគ្រប់វិស័យឧស្សាហកម្មនិងនៅក្នុងឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់នាពេលអនាគត។ ប្រទេសខ្លះក៏ចាត់ទុកសារធាតុរ៉ែកម្រនេះថាជាធាតុចាំបាច់សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាយុទ្ធសាស្ត្រទាំងស្រុងក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាការពារជាតិផងដែរ។ រ៉ែកម្រឬ Rare Earth សំដៅលើក្រុមសារធាតុចំនួន ១៧ នៅក្នុងតារាងខួបគីមី (Periodic Table) មានដូចជា Cerium (Ce), Dysprosium (Dy), Europium (Eu), Gadolinium​ (Gd), Holmium (Ho), Lanthanum...
spot_img

អត្ថបទពេញនិយម