ប្រទេសតួកគីគឺជាប្រទេសមួយដែលស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចភូមិសាស្រ្តនយោបាយដ៏សំខាន់ដោយសារតែប្រទេសនេះស្ថិតនៅជាប់ទ្វីបអុឺរ៉ុប ទ្វីបអាសុី និងនៅមានសមុទ្រដែលភ្ជាប់ទៅនឹងទ្វីបអាហ្រិ្វកផងដែរ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាមលោកលើកទី២ តួកគីមានទំនាក់ទំនងនយោបាយការបរទេសយ៉ាងជិតស្និតជាមួយប្រទេសលោកខាងលិចដោយប្រទេសនេះបានចូលរួមជាមួយប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តនៅក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមនេះត្រូវបានបញ្ចប់ តួកគីនៅតែបន្តទំនាក់ទំនងយ៉ាងសកម្មជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអុឺរ៉ុបដើម្បីទទួលបានការការពារសន្តិសុខពីការគំរាមកំហែង និងការជះឥទ្ធិពលរបស់សហភាពសូវៀតនៅក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់។
ទំនាក់ទំនងនេះចាប់ផ្តើមមានការរង្គោះរង្គើរនៅពេលដែលតួកគីបានចោទប្រកាន់លោកខាងលិចថាមិនបានចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសសុីប(Cyprus)នៅពេលដែលមានការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤។ ហើយចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៤មក តួកគីបានបង្កើនចំណងមិត្តភាពនិងបានខិតជិតទៅរកសហភាពសូវៀតវិញផងដែរ។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងក្រលេកមើលអំពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃទំនាក់ទំនងរវាងតួកគីជាមួយនិងបណ្តាលប្រទេសធំៗដូចជាអាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី និងសហភាពអុឺរ៉ុប ជាមួយនឹងព្រឹត្តិការណ៏ពិភពលោកមួយចំនួនដែលតួកគីបានលូកដៃចូល ហើយបន្ទាប់មកយើងនឹងទៅមើលថាតើមានមូលហេតុអ្វីដែលជំរុញឱ្យប្រទេសនេះដើរលើគោលនយោបាយបរទេសបែបនោះ។
បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសតួកគីកំពុងតែបន្តដំណើរការនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនយ៉ាងឯករាជ្យពីអាមេរិកនិងអុឺរ៉ុបបើទោះជាខ្លួនគឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តដែលមានឈ្មោះជាសមាជិកនៅក្នុងអង្គការណាតូក៏ដោយ។ សម្ព័ន្ធភាពរវាងតួកគីនិងអាមេរិកគឺជាសម្ព័ន្ធភាពមួយដែលពុំមានភាពប្រាកដប្រជានោះទេ ដោយនៅពេលខ្លះប្រទេសទាំងពីរនេះបានសហការគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ រីឯពេលខ្លះទៀត យើងឃើញថាប្រទេសទាំងពីរនេះមានគោលនយោបាយប្រទាំងប្រទើសគ្នាទៅវិញ។ ចាប់តាំងពីការជាប់ឆ្នោតរបស់ប្រធានាធិបតី រីសិប ថាយីប អែដូហ្គាន់ (Recep Tayyip Erdogan) នៅឆ្នាំ២០០២មក ទំនាក់ទំនងរបស់ប្រទេសទាំងពីរនេះមានភាពស្អិតរមួតដោយប្រទេសទាំងពីរនេះបានសហការគ្នានៅក្នុងប្រតិបត្តិការយោធាផ្សេងៗប្រឆាំងនឹងកុបកម្មនៃក្រុមឃឺត (Kurd insurgency) និងការយល់ព្រមឱ្យមានការដាក់ពង្រាយរ៉ាដាការពារមីសុីលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តណាតូនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនទៀតផង។
ក៏ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក អាមេរិកព្រមទាំងប្រទេសលោកខាងលិចបានរិះគន់ចោទប្រកាន់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើប្រធានាធិបតី ថាយីប អែដូហ្គាន់ (Recep Tayyip Erdogan) ដោយសារករណីអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលតួកគី។ ទំនាក់ទំនងរវាងលោកខាងលិចនិងតួកគីរឹតតែមានភាពរង្គោះរង្គើរបន្ថែមទៀតនៅពេលដែលតួកគីបានចោទប្រកាន់ថាអាមេរិកជាអ្នកនៅពីក្រោយការធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលតួកគីនៅឆ្នាំ២០១៦ និងនៅពេលដែលអាមេរិកបានទំនុកបម្រុងក្រុមឃឺតដែលជាសត្រូវរបស់តួកគី។ នៅឆ្នាំ២0១៩ តួកគីបានទិញប្រព័ន្ធមីសុីល S 400 ពីរុស្សុីដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីទំនាក់ទំនងថ្មីមួយរវាងប្រទេសតួកគីនិងប្រទេសរុស្សុី។ ទង្វើនេះបានធ្វើឱ្យមានការអាក់អន់ស្រពន់ចិត្តពីអាមេរិកនិងប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តយ៉ាងខ្លាំង ដែលជាលទ្ធផលអាមេរិកបានដកសមាជិកភាពរបស់តួកគីចេញពី F 35 program ថែមទៀតផង។
នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០នេះ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសតួកគីនិងរុស្សុីក៏មានភាពរកាំរកូសផងដែរដោយសារតែរុស្សុីបានចូលដៃជាមួយប្រទេសសុីរីដែលជាសត្រូវស្លាប់រស់ជាមួយតួកគីនៅក្នុងទំនាស់វាយប្រហារគ្នាដោយអាវុធនៅខេត្តអាយលីប (Idlib) របស់ប្រទេសសុីរី។ ភាពរង្គោះរង្គើរនេះបានធ្វើឱ្យតួកគីងាកទៅរកការគាំទ្រពីអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តណាតូវិញផងដែរ។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ខាងមុខនេះ ប្រធានាធិបតី អែដូហ្គាន់ បានបង្ហាញសញ្ញាឱ្យដឹងថាតួកគីចង់ចាប់ផ្តើមទំនាក់ទំនងជាមួយអាមេរិកនិងអុឺរ៉ុបសារជាថ្មីម្តងទៀតដោយបំភ្លេចអំពីភាពល្អក់កករដែលបានកើតមានពីមុនមក។
បើយើងក្រឡេកមកមើលអំពីមូលហេតុដែលតួកគីតែងតែមានទំនុកចិត្តជាមួយនឹងនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនហើយអាចម្តងងាកទៅរកលោកខាងលិច ម្តងងាកទៅរករុស្សុីយ៉ាងងាយនោះវាក៏គឺដោយសារតែកត្តាទីតាំងភូមិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសនេះផងដែរ។ អាមេរិកនិងតួកគីមានគោលដៅរួមមួយគឺគ្រប់គ្រងសន្តិសុខ ស្ថិរភាព និងបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅតំបន់សមុទ្រតំបន់មេឌីទែរ៉ាណេខាងកើត តំបន់សមុទ្រខ្មៅ និងនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ សម្រាប់អាមេរិក តួកគីគឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏សំខាន់មួយដែលអាចជួយឱ្យខ្លួនបង្កើនឥទ្ធិពលនៅអាសុីអាគ្នេយ៍។ រីឯចំពោះរុស្សុីវិញ ការចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយតួកគីគឺជាប្រការសំខាន់ដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវការរក្សាតុល្យភាពអំណាចរបស់ខ្លួននៅអាសុីអាគ្នេយ៍ដែលធ្លាប់ជាតំបន់របស់ខ្លួនផងដែរ។ ដោយសារហេតុផលនៃសារៈសំខាន់របស់ខ្លួននេះហើយទើបតួកគីអាចដើរលើគោលនយោបាយការបរទេសដែលនៅចន្លោះលោកខាងលិចនិងរុស្សុីបានយ៉ាងងាយបែបនេះ។ #The_SEED #កម្មវិធី_វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ #Turkey
អ្នកអាចចូល subscribe Telegram ផ្លូវការរបស់ The SEED តាមរយៈ https://t.me/TheSEED
អត្ថបទវិភាគដោយ៖ កញ្ញា ចាន់ជឹម វិជ្ជនី
គំនូរច្នៃប្រឌិតដោយ៖ កញ្ញា បូរ ដាលីន
