វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ

នៅចុងខែតុលាឆ្នាំ២០២៣នេះ មីយ៉ាន់ម៉ានឹងឈានចូលថ្ងៃទី១០០០របស់ខ្លួនក្រោយការធ្វើរដ្ឋប្រហាររបស់ឧត្តមសេនីយ៍យោធាមីនអ៊ុងឡាំង (Min Aung Hlaing)ប៉ុន្តែស្ថានភាពសង្គមសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយវិញ ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញថានៅតែស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមិនអំណោយផលនៅឡើយ ដោយរដ្ឋប្រហារនេះបាននាំឲ្យមានការខាតបង់ស្ទើរតែគ្រប់វិស័យទាំងក្នុងស្រុកនិងទាំងក្នុងកិច្ចការសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា ជាឧទាហរណ៍របាយការណ៍ធនាគារអន្តរជាតិ World Bank​ ឆ្នាំ២០២២បានបង្ហាញថាលទ្ធផលក្រោយសម័យកូវីដ១៩ និង ផលវិបាកនៃរដ្ឋប្រហារបាន លុបបំបាត់ស្ទើរទាំងស្រុងនៃការកាត់បន្ថយអត្រាភាពក្រីក្រនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយក្នុងនោះមានប្រជាជនប្រមាណ៤០%រស់នៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ។ ខណៈគ្រានេះវិញ ក្រោយពីកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤៣យ៉ាងមមាញឹកដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងនៅចាប់តាំងថ្ងៃទី៥ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣ កន្លងមកនេះ  អាស៊ានបានចេញនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយ ដោយក្នុងនោះក៏មាននូវការព្រមព្រៀងគ្នារវាងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ានទាំងអស់ក្នុងការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញនូវការអនុវត្តនៃកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទប្រាំចំណុច...

ប្រទេសជប៉ុន ត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសង្គមអភិវឌ្ឍន៍ និងជឿនលឿន ដែលជារឿយៗគេហៅថាជាគំរូអាស៊ីបូព៌ា (East Asian Model) និងជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទីបីក្នុងពិភពលោកបន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។​ យ៉ាងណាមិញ ប្រទេសជប៉ុនបែរជាប្រទេសដែលមានអត្រាការប្រាក់អវិជ្ជមាន និងជួបប្រទះបរិត្តផរណា ប៉ុន្តែប្រទេសជប៉ុននៅតែជឿជាក់ថានឹងមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនាឆ្នាំ ២០២៣ និង ២០២៤។​ អត្រាការប្រាក់អវិជ្ជមាន និងបរិត្តផរណានៃប្រទេសជប៉ុន ធនាគារកណ្តាលជប៉ុន (Bank of Japan - BOJ) បានណែនាំគោលនយោបាយអត្រាការប្រាក់អវិជ្ជមានដែលជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធីបន្ធូរបន្ថយរូបិយវត្ថុបរិមាណ និងគុណភាព...

ចាកឆ្ងាយប្រទេសកំណើត សុំសិទ្ធិជ្រកកោនប្រទេសដទៃពេលខ្លះរងអំពើហិង្សា ការបណ្ដេញចេញ ការមើលងាយ ស្អប់ខ្ពើម និងរើសអើងជាតិសាសន៍ វាមិនមែនជាក្ដីប្រាថ្នារបស់ជនណាម្នាក់ទេ។ មនុស្សគ្រប់រូបតែងចង់រស់នៅប្រទេសកំណើតខ្លួនឯង ដែលជាកន្លែងពោរពេញដោយក្ដីស្រឡាញ់ អនុស្សាវរីយ៍ មានសាច់ញាតិពុកម៉ែបងប្អូនរាប់អានគ្នាប្រកបដោយភាតរភាព។ ចុះហេតុអី្វ ប្រជាជនអាហ្រ្វិកអន្ដោប្រវេសន៍ទៅអឺរ៉ុបដូចជាទឹកបាក់ទំនប់ដូច្នេះ? ពេលទៅដល់អឺរ៉ុបពួកគេទទួលបានការស្វាគមន៍ដូចម្ដេទៅវិញ? ហើយសម្រាប់អឺរ៉ុបផ្ទាស់វាជាសេណារីយ៉ូល្អឬយ៉ាងណា? យោងតាមទី​ភ្នាក់ងារ​អន្តោប្រវេសន៍​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ចំនួនជនអន្ដោប្រវេស្ដនៅអឺរ៉ុបកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំនិងបានបង្ករបញ្ហារាំរ៉ៃរហូតពេលខ្លះអឺរ៉ុបឈានទៅដល់ការបែកបាក់សាមគ្គីគ្នាផងក៏មាន។ ក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ទូក​អន្តោប្រវេសន៍ខុស​ច្បាប់​​១៩៩​ទូកមកពីអាហ្វ្រិកឆ្លងកាត់មកកោះLampedusa​ ប្រទេសអ៊ីតាលីមានមនុស្សរហូត៨៥០០នាក់ដែលកោះនេះអាចផ្ទុកមនុស្សអតិបរមាត្រឹម មនុស្ស​​៤០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ដោយសារតែជនភៀសខ្លួនពីអឺរ៉ុបច្រើនមហិមា បញ្ហានេះក្លាយជាសម្ពាធការទូតនិងជាប្រធានបទ ​​ដ៏​ក្តៅ​គគុកនៅអឺរ៉ុប។ តើមូលហេតុអ្វីធ្វើឲ្យប្រជាជនអាហ្វ្រិកធ្វើអន្ដោប្រវេសន៍? សំនួរនេះស្រួលស្ដាប់តែហាក់ពិបាកឆ្លើយបន្ដិច...

កាលពីពេលថ្មីៗនេះមានហេតុការណ៍មួយបានកើតឡើងគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលលើមេទាហានស៊ីឈ្មួលដ៏ល្បីរបស់រុស្សីមួយលោកគឺលោក អ៊ីវហ្គេនី ព្រីហ្គោហ្ស៊ី (Yevgeny Prigozhin)។​ ហេតុការណ៍នេះបានកើតឡើងនៅថ្ងៃទី២៣ខែសីហាឆ្នាំ២០២៣ ដោយសារឧបទ្ទវហេតុធ្លាក់យន្តហោះនៅពេលដែលលោកបានកំពុងស្ថិតនៅក្នុងនោះដែលបានចាកចេញពីទីក្រុងម៉ូស្គូឆ្ពោះទៅទីក្រុងសាន់ភីទ័រស្ព័រ។ ក្នុងឧបទ្ទវហេតុនោះក៏មានមនុស្សចំនួន១០នាក់ទៀតផងដែលបានស្លាប់ដែលមាន៣នាក់ជាអ្នកបើកបរនិងបុគ្គលិកលើយន្តហោះ។ ក្នុងនាមជាមេទាហាននិងអ្នកដឹកនាំទាហានស៊ីឈ្នួលដ៏ល្បីរបស់រុស្សីមា្នក់ លោកព្រីហ្គោហ្ស៊ីន ជាមនុស្សម្នាក់ដែលមានសត្រូវជាច្រើនហើយ អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺលោកជាអ្នកធ្លាប់ធ្វើការផ្គួលរំលំរដ្ឋបាលទីក្រុងម៉ូស្គូនៅមុន ២ ខែដែលលោកបានជួបគ្រោះថ្នាក់ធ្លាក់យន្តហោះនេះទៀតផង ពោលគឺនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនាឆ្នាំ២០២៣។ នេះគឺជាការធ្វើឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលទូទាំងពិភពលោកនិងសឹងមិនគួរឱ្យជឿចំពោះការស្លាប់របស់មេទាហានស៊ីឈ្នួលដ៏មានឥទ្ធិពលមួយនេះ។ តើការស្លាប់របស់លោកព្រីហ្គោហ្ស៊ីន ជាឧបទ្ទវហេតុឬក៏ជាការរៀបចំរបស់នរណាម្នាក់? ១.លោកព្រីហ្គោហ្ស៊ីន និងគម្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារពូទីន លោកព្រីហ្គោហ្ស៊ីន គឺជាបុគ្គលម្នាក់ដែលបានស្គាល់ថាជាមេទាហានមួយដែលល្បីល្បាញនៅក្នុងសង្គ្រាមរុស្សីនិងអ៊ុយក្រែន។ លោកគឺជាមេទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់ប្រទេសរុស្សីមានឈ្មោះថា វ៉ាកណឺ(Wagner Group)...

ជាប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើន ជាមហាយក្សសេដ្ឋកិច្ចលំដាប់លេខ២ក្នុងលោក និងជា​ប្រទេសដែលមានសង្វាក់ផលិតកម្មដ៏សម្បើមនាំចេញទៅប្រទេសជាច្រើនក្នុងពិភពលោកមិនថាអាស៊ីអាគ្នេយ៍ សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា ជប៉ុន បារាំង ឬអង់គ្លេស។ ប៉ុន្ដែកាលពីថ្ងៃពុធ​ ទី៩​ សីហា ​​ប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ ចិនបានប្រកាសទទួលស្គាល់ថាបានរងនូវ​​​វិបត្តិ​បរិត្តផរណា​ជា​ផ្លូវការ។ អ្វីទៅជា​​​វិបត្តិ​បរិត្តផរណា? ​ ​បរិត្តផរណា​សំដៅដល់តម្លៃ​ទំនិញ​និង​សេវា​​ចុះថោក។ បើតាមនិយមន័យពាក្យនេះវាហាក់ដូចជាល្អសម្រាប់អតិថិជននិងអ្នកប្រើប្រាស់ ព្រោះពួកគេអាចទិញទំនិញនិងទទួលសេវាកម្មនក្នុងតម្លៃថោកព្រម ដែលអាចជួយសន្សំសំចៃហិរញ្ញវត្ថុក្នុងគ្រួសារទៀតផង។ យ៉ាងណាមិញវាមិនល្អដូចនេះទេ បាតុភូតនេះវានឹងធ្វើឱ្យពន្យឺតសន្ទុះរីកចម្រើនរបស់សេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាពាណិជ្ជកម្ម​ ខណៈដែលចិនមានមហិច្ឆតាជាប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចក្នុងពិភពលោក។ តើបរិផរណា(Deflation) និងអតិផរណា(Inflation)...

ថ្មីៗនេះ ប្រទេសចិន​បានធ្វើវិសោធនកម្មទៅលើច្បាប់ប្រឆាំងចារកម្មដែលស្ដីអំពី​ការលួចយកព័ត៌មាន ឯកសារផ្ទៃក្នុងប្រទេសទាក់ទងនឹងសន្តិសុខជាតិទៅកាន់បរទេស។​ វិសោធនកម្មច្បាប់ប្រឆាំងចារកម្មនេះបានកែប្រែច្បាប់ប្រឆាំងចារកម្មរបស់ប្រទេសចិន ហើយចំណុចដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ និងមតិពីសំណាក់អន្តរជាតិគឺត្រង់ចំណុច ពង្រីកទំហំអំពើដែលចាត់ទុកជាចារកម្មខុសច្បាប់ និងអំណាច​ក្នុងការស៊ើបអង្កេត ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យប្រទេសមួយចំនួនបញ្ចេញនូវការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការអនុវត្តន៍ច្បាប់នេះនៅក្នុងប្រទេសចិន ព្រោះវានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពជនបរទេសដែលកំពុងស្ថិតនៅប្រទេសចិន ជាពិសេសមួយទៀតនោះគឺក្រុមហ៊ុនបរទេសដែលកំពុងវិនិយោគនៅប្រទេសចិន។​ ច្បាប់ប្រឆាំងចារកម្មរបស់ប្រទេសចិន​បានបង្កើតតាំងពីឆ្នាំ២០១៤ និងធ្វើវិសោធកម្មចូលជាធរមានកាលពីថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា​ ឆ្នាំ២០២៣ ​កន្លងទៅនេះ ដោយផ្តោតចម្បងទៅលើការពង្រីកវិសាលភាពនៃអំពើចារកម្មខុសច្បាប់​ និងពង្រីកសិទ្ធអំណាចក្នុងការស៊ើបអង្កេត។ ១. ព្រឹត្តិការណ៍មុនថ្ងៃទី០១​ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ នៅអំឡុងពេលដើមឆ្នាំ២០២៣នេះប្រទេសចិនបានបិទទ្វារក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាចំនួន៣ ក្រោមហេតុផលថាក្រោមហ៊ុនទាំងនោះបានផ្ញើរព័ត៌មានសំងាត់ទាក់ទងនឹងប្រទេសចិន​ទៅកាន់បរទេស។ ក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុន “Mintz Group”...

ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក កំពុងក្លាយជាតំបន់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយដែលមានការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងបំផុតក្នុងពិភពលោក ជាពិសេសរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។ សង្រ្គាម អាចផ្ទុះឡើងនៅក្នុងតំបន់នេះគ្រប់ពេល ប្រសិនបើប្រទេសនានាមិនមានភាពប្រុងប្រយ័ត្ននិងមិនមានគោលនយោបាយការបរទេសរឹងមាំ តួយ៉ាងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ សមុទ្រចិនខាងត្បូង (SCS) និងសមុទ្រចិនខាងកើត។ យើងក៏អាចកត់សម្គាល់បានផងដែរថា ភាពតានតឹងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ក៏ដូចជាជម្លោះពាណិជ្ជកម្ម និងការប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសចិន និងសមាជិក Quad បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងផងដែរនៅក្នុងតំបននេះ ។ ដោយមើលឃើញពីអត្ថប្រយោជន៏យ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងតំបន់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយនេះ ប្រទេសជាច្រើនបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់ខ្លួន ដូចជា អាមេរិក​ ជប៉ុន...

ជាទូទៅ ការបោះឆ្នោតគឺជាសង្វៀនរបស់អ្នកនយោបាយក្នុងការប្រកួតប្រជែងគ្នាក្នុងការធ្វើជាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំប្រទេស។ ខុសតែប្រទេសថៃ បើទោះបីជាមានគណបក្សដែលមានប្រជាជនបោះឆ្នោតឱ្យយ៉ាងច្រើនក្ដី ប៉ុន្តែបើការជ្រើសយកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងប្រទេសថៃគឺត្រូវពឹងផ្អែកលើការសម្រេចចិត្ដរបស់ព្រឹទ្ធសភាមួយទៀត ដែលសមាជិកព្រឹទ្ធសភានេះគឺកើតចេញពីការចាត់តាំង។ ហេតុដូចនេះហើយទើបបានជាជោគវាសនាក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក Pita Limjaroenrat ឆ្ងាយដាច់ជើងមេឃ បើទោះបីជាគណបក្សលោកទទួលបានសម្លេងគាំទ្រពីការបោះឆ្នោតក៏ដោយ។ ភាពជាប់គាំងនយោបាយនៅប្រទេសថៃ ទីបំផុត លោក Pita Limjaroenrat មិនអាចឆ្លងផុតពីការបោះឆ្នោតសភាឱ្យក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃបានឡើយ បើទោះបីជាលោកបានព្យាយាមចំនួន ២ លើកក៏ដោយ។ ចំណែកឯការបោះឆ្នោតលើកទី ៣ វិញក៏មិនបានកំណត់ឱ្យច្បាស់លាស់ដែរ ដោយប្រធានសភាថៃបានលើកហេតុផលអំពីមន្ទិលលើភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ លោក Pita...

ពិភពលោកឥឡូវនេះមិនដូចពិភពលោកប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មុននោះទេ។ ដោយកាលពីមុន សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក​ត្រូវ​បាន​រង​ឥទ្ធិពល ឬ​ផ្លាស់ប្តូរ​ដោយ​មហាអំណាច ២ ឬ ៣ ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​ឥឡូវ​ សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក​បានទទួល​រង​ឥទ្ធិពលឬ​ផ្លាស់ប្តូរ​​ដោយមិនត្រឹមតែមហាអំណាចធំៗនោះទេ វាបូករួមទាំងតួអង្គជាច្រើន ដូចជារដ្ឋដែលមានអំណាចមធ្យម និងតួអង្គផ្សេងទៀតជាពិសេសប្រភេទនៃរដ្ឋដែលទើបតែលេចឡើងថ្មី ដែលត្រូវបានហៅថា ប្រទេសមានគោលជំហរឯករាជ្យ (Swing State)។ ប្រទេសដែលមានគោលជំហរឯករាជ្យ មានសក្តានុពលក្នុងការបានផ្លាស់ប្តូរទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិជាងពេលមុនៗ។ ជាពិសេសយើងឃើញកាន់តែច្បាស់នៅពេលសង្រ្គាមរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនកើតឡើង ពោលគឺយើងឃើញពីសារៈសំខាន់នៃប្រទេសមានគោលជំហរឯករាជ្យកាន់តែច្បាស់។ ដូច្នេះនៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងនិយាយអំពីអ្វីទៅជាប្រទេសមានគោលជំហរឯករាជ្យ?ប្រទេសណាខ្លះដែលចាត់ទុកជាប្រទេសមានគោលជំហរឯករាជ្យ...

តៃវ៉ាន់ កូនកោះតូចដែលតែងតែចិញ្ចឹមក្ដីស្រមៃចង់បានអធិបតេយ្យភាព និងប្រកាសឯករាជ្យពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិត​ចិនដោយបានរិះរកគ្រប់វិធីសាស្ដ្រក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចខ្លួនឯង និងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយបរទេស។ មិនថាប្រជាជន ឬមេដឹកនាំតៃវ៉ាន់ទេ គេតែងតែចាត់ទុកខ្លួនមិនពាក់ព័ន្ធជាមួយចិនពីព្រោះគេមិនចង់ទទួលយកឥទ្ធិពលចិនព្រោះចិនជាប្រទេសកុំមុយនីស្ដដែលផ្ទុយស្រឡះពីតៃវ៉ាន់ដែលជាទឹកដីប្រជាធិបតេយ្យសុទ្ធសាធ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តៃវ៉ាន់មិនអាចតាំងខ្លួនជារដ្ឋស្វ័យគ្រប់គ្រងដោយគ្មានអ្នកជួយគាំទ្រពីក្រោយឡើយព្រោះថាបើគ្មានអ្នកគាំទ្រនោះទេ កូនកោះតូចរបស់ចិននេះនិងមិនមានសូម្បីសម្លេងឮទៅកាន់អន្ដរជាតិរាល់សកម្មភាពនានារបស់ខ្លួន។ បញ្ហាដែលជាមានលក្ខខណៈស្មុគស្មាញនិងធ្វើឲ្យមានភាពរកាំរកុះរវាងភាគីបីគឺ តៃវ៉ាន់និង​ចិន តៃវ៉ាន់និងអាមេរិក ហើយក៏រវាងចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលចិនតែងចោទប្រកាន់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកបំពានគោលការណ៍ចិនតែមួយ។ សំនួរសួរថា តើគោលការណ៍ចិនតែមួយជាអ្វី? និងអ្វីទៅការបំពានគោលការណ៍ចិនតែមួយនោះ? ហើយតើ​កិច្ចព្រមព្រៀងពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកជាមួយតៃវ៉ាន់ដែលហៅថា The US-Taiwan Initiative on 21st...

តៃវ៉ាន់ជាដែនដីកោះមួយដែលស្ថិតនៅជិតប្រទេសចិនដែលចិនបានចាត់ទុកជាខេត្តទី២៣របស់ពួកគេ។ តៃវ៉ាន់តែងតែប្រកាសខ្លួនឯងថាជាប្រទេសដែលមានអធិបតេយ្យភាពនិងមិនស្ថិតនៅក្រោមប្រទេសចិននោះឡើយ។  ទោះបីជាតៃវ៉ាន់មិនត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជារដ្ឋនិងសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ដោយ​ ក៏ប្រទេសមួយនេះមានទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការជាមួយប្រទេសដទៃផងដែរ។ តែចំណងការទូតនៃតៃវ៉ាន់ត្រូវបានប្រទេសដែលបានធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងជាមួយមួយបានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយខ្លួនម្តងមួយៗដោយទៅកាន់ប្រទេសចិនដោយមូលហេតុធំចម្បងមួយគឺសេដ្ឋកិច្ច។ ចិនបានបើកដៃស្វាគមន៍ជានិច្ចចំពោះប្រទេសណាដែលបានផ្តាច់ទូតជាមួយតៃវ៉ាន់និងគោរពគោលការណ៍ចិនតែមួយដែលខ្លួនបានដាក់ចេញ។ តើមានមូលហេតុអ្វីនិងផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដែលធ្វើឱ្យប្រទេសមួយចំនួនបានផ្តាច់ការទូតនិងតៃវ៉ាន់ហើយចាប់យកប្រទេសចិន? ១. ប្រទេសដែលបានបោះបង់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយតៃវ៉ាន់និងចាប់ដៃជាមួយចិន តៃវ៉ាន់មានទំនាក់ទំនងការទូតភាគច្រើនជាមួយប្រទេសតំបន់ការីប៊ីននិងតំបន់អូសេអានី។បច្ចុប្បន្ន តៃវ៉ាន់ដែលប្រកាសខ្លួនឈ្មោះពេញថា”សាធារណរដ្ឋចិន” នៅសល់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយ១៣រដ្ឋអធិបតេយ្យ និង១២ប្រទេសជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ បន្ទាប់ពីប្រទេសហុងឌូរ៉ាស់បានផ្តាច់ចំណងការទូតនាពេលថ្មីៗនេះ។ បើគិតតាំងពីឆ្នាំ២០១៧ មានចំនួនប្រទេសចំនួន៨បានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយតៃវ៉ាន់ហើយបានទៅបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ ប្រទេសប៉ាណាម៉ាគឺជាប្រទេសដែលបានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងនឹងតៃវ៉ាន់នៅឆ្នាំ២០១៧ សាធារណរដ្ឋដូមីនីកា បូគីណាហ្វាសូ​ អែលសាវ៉ាឌ័រនៅឆ្នាំ២០១៨ កោះសូឡូម៉ុននិងគីរីប៉ាទី ឆ្នាំ២០១៩។ ក្នុងឆ្នាំ២០២១ តៃវ៉ាន់ក៏បានបាត់បង់ទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសនៅតំបន់ការីប៊ីនមួយទៀតគឺប្រទេសនីការ៉ាហ្គា។ ម្យ៉ាងទៀត ក្នុងឆ្នាំ២០២៣មានប្រទេសមួយទៀតក៏បានប្រកាសផ្តាច់ទំនាក់ទំនងក្នុងគឺប្រទេសហុងឌូរ៉ាស។...

សង្រ្គាមឈ្លានពានទឹកដីអ៊ុយក្រែនពីសំណាក់រុស្ស៊ី បានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជាង ១ ឆ្នាំ ៣ ខែមកហើយ។ បើយើងតាមដានសង្កេតមើល មធ្យោបាយដែលរុស្ស៊ីប្រើប្រាស់ក្នុងការវាយលុកចូលទឹកដីអ៊ុយក្រែនភាគច្រើនថ្មីៗនេះ គឺការបាញ់គ្រាប់មីស៊ីលកម្ទេចហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗដូចជា ផ្លូវធ្វើដំណើរ អគារស៊ីវិល មន្ទីពេទ្រ ផ្សារទំនើប រោងចក្រផលិតថាមពល និងបន្ទាយទាហានជាដើម។ លើសពីនេះក៏មានការបញ្ជូនកងកម្លាំងទាហានទៅគ្រប់គ្រង់តំបន់ដែលវាយដណ្ដើមយកបានដោយផ្ទាល់​ការជួលក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ ឬហៅថាក្រុមស៊ីឈ្នួលធ្វើទាហាន និងការប្រើប្រាស់ដ្រូនគ្មានមនុស្សបើកទម្លាក់គ្រាប់បែកទៅលើគោលដៅសំខាន់ៗដែលពួកគេបានកំណត់។ ការវាយប្រហារជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាក់ភាគីរុស្ស៊ីបែបនេះ បានធ្វើឱ្យយើងនឹកឃើញដល់ពាក្យការទូតដែលរុស្ស៊ីធ្លាប់បានប្រើ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីភាពត្រឹមត្រូវរបស់ខ្លួនតាមច្បាប់អន្តរជាតិកាលពីទើបចាប់ផ្ដើមឈ្លានពានដំបូងនៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ដោយរុស្ស៊ីបានហៅសកម្មភាពរបស់ខ្លួនថាជា...