នយោបាយការបរទេស
សេដ្ឋកិច្ច
បច្ចេកវិទ្យា
ច្បាប់និងធុរកិច្ច
សង្គមនិងវប្បធម៌
អំពីយើង
ចង់ដឹងពីយើង
ក្រុមការងាររបស់យើង
ការស្វែងរក
The SEED
គ្រាប់ពូជកម្ពុជា
"ថង់ប្រាជ្ញារបស់កម្ពុជា ដឹកនាំដោយគ្រាប់ពូជរបស់កម្ពុជា"
The SEED
គ្រាប់ពូជកម្ពុជា
រកអត្ថបទ
ស្វែងរក
នយោបាយការបរទេស
សេដ្ឋកិច្ច
បច្ចេកវិទ្យា
ច្បាប់និងធុរកិច្ច
សង្គមនិងវប្បធម៌
អំពីយើង
ចង់ដឹងពីយើង
ក្រុមការងាររបស់យើង
កម្មវិធីវិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ៖ ប្រទេសផលិតប្រេងលំដាប់ពិភពលោកដែរ ប៉ុន្តែក្រ
May 26, 2023
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ៖ ប្រទេសអង់គ្លេសប្រកាសកិច្ចព្រមព្រៀងចូលជារួមជាមួយដៃគូដោះដូរសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ឬហៅកាត់ CPTPP
April 28, 2023
សេដ្ឋកិច្ច
ថង់ប្រាជ្ញា៖ ប្រាក់យ៉ន់ចិន (Yuan) រូបិយប័ណ្ណបម្រុងជំនួសប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក
ថង់ប្រាជ្ញា
April 24, 2023
រូបិយប័ណ្ណបម្រុង (Reserved Currency) គឺជាចំនួននៃទឹកប្រាក់ ដែលត្រូវបានកាន់កាប់ឬរក្សាដោយធនាគារកណ្តាលនិងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុធំៗដើម្បីប្រើប្រាស់សម្រាប់ប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនានា។ ចំពោះបញ្ហានេះដែរ ប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក តែងតែត្រូវបានគេស្គាល់ថាជារូបិយប័ណ្ណអន្តរជាតិដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយប្រទេសជាច្រើនលើសកលលោកនេះសម្រាប់ជារូបិយប័ណ្ណបម្រុង ប៉ុន្តែថ្មីៗនេះផងដែរគឺមានការលេចចេញនូវនិន្នាការនៃបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដែលកំពុងព្យាយាមប្រើប្រាស់ប្រាក់យ៉ន់ចិន (RMB) មកជំនួសឱ្យប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ជាទុនបម្រុងជាដើម។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងមកស្វែងយល់នូវមូលហេតុ ឬកាតាលីករដែលនាំឱ្យប្រទេសទាំងនោះចាប់ផ្ដើមប្រើប្រាស់នូវប្រាក់យ៉ន់ចិនជារូបិយប័ណ្ណបម្រុង រួមជាមួយនឹងការរីករាលដាលនៃការប្រើប្រាស់ប្រាក់នេះនៅក្នុងសកលលោក។ កត្តាដែលនាំឱ្យមានកំណើននៃការប្រើប្រាក់ប្រាក់យ៉ន់ចិន (Yuan) ប្រទេសចិនគឺជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចដែលមានការអភិវឌ្ឍជាលំដាប់ ដោយផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប(GDP) របស់ប្រទេសនេះឈរនៅចំនួនប្រមាណជា ១៧,៧ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលបានធ្វើឱ្យប្រទេសចិនស្ថិតនៅលំដាប់ទីពីរបន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប្រទេសចិនក៏ជាប្រទេសពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេទី ៣...
ថង់ប្រាជា្ញ៖ វិបត្តិឱនភាពសេដ្ឋកិច្ច ២០០៧-២០០៩ (The Great Recession) របស់សហរដ្ឋអាមេរិក
ថង់ប្រាជ្ញា
February 27, 2023
សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទីមួយ និងជាយោធាធំបំផុតនៅលើពិភពលោក។ យ៉ាងណាមិញ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ធ្លាប់ឆ្លងកាត់នូវវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ដែលគេស្គាល់ថាជាវិបត្តិឱនភាពសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ២០០៧ ដល់ឆ្នាំ២០០៩ (The Great Recession)។ វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនេះចាប់ផ្ដើមនៅអំឡុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៧ រហូតដល់ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៩ ដោយវិបត្តិនាឆ្នាំនោះក៏ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ បន្ចាប់ពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដែលធ្លាប់បានកើតឡើងនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០។ ការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចនេះបានចាប់ផ្តើមនៅពេលដែលទីផ្សារអចលនទ្រព្យនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដូចជាផ្ទះជាដើម ចាប់ផ្ដើមមានការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់ និងជាមួយគ្នានេះដែរ សូម្បីតែតម្លៃនៃមូលបត្រកម្ចី (Mortgage-Backed Securities - MBS) និងនិស្សន្ទវត្ថុ...
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ៖ វៀតណាមគឺជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចដូចតារារះនៅក្នុងតំបន់
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
January 27, 2023
នៅពេលជំងឺកូវីដ១៩បានរាតត្បាតដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមបានប្រឈមមុខនឹងការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង។ យោងតាមធនាគារពិភពលោក ជំងឺរាតត្បាតនេះបណ្តាលឱ្យប្រទេសវៀតណាមមានការធ្លាក់ចុះនៃកំណើន GDP ពី ៧.០២% ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ មកត្រឹម ២.៩១% ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ និង ២.៥៨% ក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាជារឿងដ៏សំខាន់ដែលត្រូវកត់សម្គាល់ព្រោះថា វៀតណាមគឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសមួយចំនួនតូចនៅក្នុងពិភពលោកដែលបង្ហាញពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាវិជ្ជមានក្នុងអំឡុងពេលនោះ។ កាលពីឆ្នាំ២០២២ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (Asia Development...
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ៖ ផ្លូវមួយខ្សែក្រវាត់មួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
January 20, 2023
គំនិតផ្តួចផ្តើមផ្លូវមួយខ្សែក្រវាត់មួយត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៣នៅក្រោមអាណត្តិរបស់លោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីងពីង។ ទស្សនវិស័យរបស់លោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីងពីង គឺ ការបង្កើនការវិនិយោគជាពិសេសកំពង់ផែ ការអភិវឌ្ឍតាមមហាសមុទ្រឥណ្ឌា អាស៊ាន អាហ្វ្រិកខាងកើត និងផ្នែកខ្លះនៃអឺរ៉ុបដូចជាការកសាងហេដ្ឋារចនាសសម្ព័ន្ធដែលតភ្ជាប់ពីប្រទេសចិនទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗផងដែរ។ រដ្ឋបាល លោក ដូណាល់ ត្រាំ ធ្លាប់បានចោទយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិនមួយនេះថាជាអន្ទាក់ បំណុលការទូតដោយការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីទៅកាន់ប្រទេសក្រីក្រដើម្បីខ្លួនអាចមានលទ្ធភាពចាប់យកតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រនិងពង្រីកយោធារបស់ខ្លួននិងការបោះជំហានសេដ្ឋកិច្ច។ សហភាពអ៊ឺរ៉ុបក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភទាក់ទងនឹងគម្រោង BRI ផងដែរដែលបានលើកឡើងថាគម្រោងនេះអាចប៉ះបាល់ទៅដល់បរិស្ថាន សិទ្ធិមនុស្ស និងវិបត្តិបំណុល។ ទិដ្ឋភាពទូទៅរបស់ BRI...
ថង់ប្រាជ្ញា ៖ ពពុះសេដ្ឋកិច្ច “ផ្កាមួយទងមានតម្លៃជាងផ្ទះ”
ថង់ប្រាជ្ញា
January 16, 2023
មុននឹងឈានទៅរកការស្វែងយល់ឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅពីសេដ្ឋកិច្ចពពុះដំបូង Tulip Mania យើងត្រូវយល់ច្បាស់ជាមុនសិនថា តើអ្វីទៅជា Economic Bubble ឬ សេដ្ឋកិច្ចពពុះ? Economic Bubble ឬ សេដ្ឋកិច្ចពពុះ កើតឡើងនៅពេលដែលតម្លៃនៃទ្រព្យសកម្មកើនឡើងខ្ពស់លើសពីតម្លៃមូលដ្ឋានឬតម្លៃទីផ្សារ។ ក្នុងន័យមួយទៀត សេដ្ឋកិច្ចពពុះគឺជាព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលតម្លៃនៃទ្រព្យសកម្មបានហក់ឡើងខ្ពស់រហូតដល់ដាច់ជាមួយសេដ្ឋកិច្ចជាក់ស្ដែង ឬលើសពីលំហូរសាច់ប្រាក់។ សេដ្ឋកិច្ចពពុះក៏អាចកើតឡើងនៅពេលដែលបំណុលបានស្ទុះឡើងខ្ពស់ រហូតដល់មិនអាចមានលទ្ធភាពសងត្រលប់ទៅវិញ ដោយសារអ្នកវិនិយោគបានប្រមូលទ្រព្យនិងបានធ្វើកម្ចីដើម្បីយកទៅវិនិយោគអ្វីមួយដែលហាក់មើលទៅកំពុងពេញនិយមខ្លាំង និងអាចទាញយកប្រាក់ចំណេញបានច្រើន។ ចំណុចដែលជាជ្រោះនៃសេដ្ឋកិច្ចពពុះគឺនៅពេលអ្នកវិនិយោគនាំគ្នាជះលុយច្រើនលើសលុបរហូតលើសតម្រូវការ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យតម្លៃធ្លាក់ចុះ ហើយពិបាកក្នុងការសងត្រលប់ទៅវិញ ឬប្រកាសក្ស័យធន។...
ថង់ប្រាជ្ញា៖ ការជាប់គាំងនៃចំណូលកម្រិតមធ្យមរបស់ប្រទេសថៃ (The Middle Income Trap of Thailand)
ថង់ប្រាជ្ញា
November 14, 2022
ក្រោយពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២ត្រូវបានបញ្ចប់ ព្រះរាជាណាចក្រថៃគឺជាប្រទេសមួយដែលមានសភាពក្រីក្រខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់។ ប៉ុន្តែក្រោយមកសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសថៃបានកែប្រែមុខមាត់ដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ ដោយសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះចាប់ផ្តើមវិវត្តន៍ទៅមុខយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ តួយ៉ាង ប្រទេសថៃបានផ្លាស់ប្តូរពីប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបមកជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងរយៈពេលតិចជាងមួយជំនាន់។ យ៉ាងណាមិញ សព្វថ្ងៃនេះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏លឿននេះក៏ហាក់បានជាប់គាំង ដែលស្ថានភាពនេះត្រូវបានសេដ្ឋវិទូបានចាត់ទុកស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសថៃថាជា “ការជាប់គាំងនៃចំណូលកម្រិតមធ្យមរបស់ប្រទេសថៃ” (The Middle income trap of Thailand)។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនឹងនិយាយអំពីហេតុផលដែលបានធ្វើឱ្យប្រទេសថៃផ្លាស់ប្តូរពីប្រទេសចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបទៅប្រទេសចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់និងភាពជាប់គាំងនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះ។ ការផ្លាស់ប្តូរពីប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបទៅជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ ប្រទេសថៃបានផ្លាស់ប្តូរពីប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបទៅជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងរយៈពេលតិចជាងមួយជំនាន់ ដែលការផ្លាស់ប្តូរនេះត្រូវបានស្ទង់ដោយធនាគារពិភពលោកនៅឆ្នាំ ២០១១។ ការផ្លាស់ប្តូរប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រទេសថៃបានកើតឡើងដោយសារតែ កំណើនដ៏រហ័សនៃទំនើបកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់គេ ដែលកំណើននេះបានធ្វើឱ្យប្រទេសថៃផ្លាស់ប្តូរទៅជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ព្រមទាំងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមដ៏រឹងមាំ។ លទ្ធផលនៃការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសថៃបានធ្វើឱ្យចំនួននៃភាពក្រីក្រនៅក្នុងប្រទេសធ្លាក់ចុះ ខណៈដែលសេវាអប់រំនិងសុខភាពបានពង្រីកកាន់ធំនិងកាន់តែប្រសើរឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់។...
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ៖ គោលនយោបាយ mini-budget ទាញសេដ្ឋកិច្ចអង់គ្លេសឱ្យធ្លាក់ក្នុងវិបត្ដិ
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
November 11, 2022
នៅក្នុងអំឡុងពេលថ្មីៗនេះ ចក្រភពអង់គ្លេសកំពុងតែពើបប្រទះជាមួយនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនិងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយដែលបានបណ្តាលឱ្យតម្លៃរូបិយប័ណ្ណ «ផោន» របស់អង់គ្លេសបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបានប្រកាសដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ «ថវិការខ្នាតតូច» (mini-budget)។ គោលនយោបាយនេះបានធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីពិភពលោក ដោយសារតែវាមិនត្រឹមតែបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅនឹងតម្លៃប្រាក់ផោននោះទេ ប៉ុន្តែវាបានធ្វើឱ្យតម្លៃអតិផរណានៅក្នុងចក្រភពអង់គ្លេសកើនឡើងកាន់តែខ្ពស់ផងដែរ។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះដែរយើងនឹងក្រលេកមកមើលអំពីអ្វីទៅជាគោលនយោបាយ«ថវិការខ្នាតតូច»ដែលបានដាក់ចេញ និង ផលប៉ះពាល់នៃគោលនយោបាយនេះ។ តើអ្វីទៅគោលនយោបាយ «ថវិការខ្នាតតូច» របស់រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេស? គោលនយោបាយ«ថវិការខ្នាតតូច»នេះគឺជាគោលនយោបាយសារពើពន្ធដែលបានបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលថ្មីថ្មោងរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសគឺលោកស្រី Liz Truzz ដែលមានលោក Kwasi Kwarteng ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និង ជាអ្នកដែលបានចូលរួមក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយនេះ។ គោលនយោបាយនេះដែរត្រូវបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី២៣...
សេដ្ឋកិច្ចនៃសហរដ្ឋអាមេរិកពីហានិភ័យមកកាន់សភាពល្អ
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
October 31, 2022
កត្តារំខានសំខាន់ៗដូចជាការស្តារឡើងវិញពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ និងការឈ្លានពានរបស់រុស្សីទៅលើអ៊ុយក្រែនបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជាច្រើននៅលើសកលលោកធ្លាក់ទៅក្នុងភាពមិនប្រាកដប្រជា រាប់បញ្ចូលទាំងប្រទេសដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចដូចជាចិន ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហភាពអឺរ៉ុបដែលបានជួបប្រទះនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ឬកំពុងតែឆ្ពោះទៅរកបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច។ យ៉ាងណាមិញ ទោះបីជាស្ថិតនៅក្នុងបរិបទដ៏យ៉ាប់យឺនដូចនេះក្តី ក៏សេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែរក្សាបាននូវភាពរឹងមាំ ទោះបីជាការអភិវឌ្ឍមិនសម្រេចបានដូចការរំពឹងទុកមួយរយភាគរយ ក៏នៅតែមានសូចនាករសំខាន់ៗមួយចំនួនបានចង្អុលបង្ហាញពីភាពល្អប្រសើររបស់សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះ។ ភាពចម្រូងចម្រាសជុំវិញបញ្ហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិក សេដ្ឋវិទូកម្រនឹងដឹងថាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចបានចាប់ផ្ដើមពីពេលណាមកណាស់ ព្រោះពេលខ្លះទាល់តែជួបប្រទះនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចទើបដឹងថាវាបានកើតឡើងហើយ ឬពេលខ្លះទៀតទាល់តែវិបត្តិ សេដ្ឋកិច្ចនោះបានបញ្ចប់ទៅវិញទើបដឹងថាខ្លួនបានឆ្លងកាត់វារួចហើយ។ នៅពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្លាក់ចុះផ្ទួនៗជាប់គ្នានៅក្នុងពីរត្រីមាសដំបូង និងជួបប្រទះនឹងអត្រាអតិផរណាខ្ពស់ហួសហេតុ វាបានបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភជាច្រើនថាសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតែធ្លាក់ចូលទៅក្នុងការជាប់គាំងនៃសេដ្ឋកិច្ច (Economic Recession)។ ប៉ុន្តែការកំណត់និយមន័យឱ្យការជាប់គាំងសេដ្ឋកិច្ច នេះគឺមិនមាននិយមន័យគោលមួយទេ។ ជាក់ស្តែង ការិយាល័យស្រាវជាវសេដ្ឋកិច្ចជាតិ (National...
ហេតុអ្វីបានជាលុយបាតថៃហើមដល់ជាង ៣៧ ក្នុង ១ ដុល្លារអាមេរិក?
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
September 23, 2022
លុយហើមគឺជាក្រៀមភាសាដែលប្រជាពលរដ្ឋយើងសព្វថ្ងៃឧស្សាហ៍ប្រើប្រាស់ក្នុងការសម្គាល់រូបិយវត្ថុមួយបានធ្លាក់ថ្លៃបើធៀបជាមួយលុយដុល្លារអាមេរិក។ ជាក់ស្ដែង លុយបាតដែលជារូបិយវត្ថុរបស់ប្រទេសថៃ និងធ្លាប់ត្រូវបានអ្នកជំនាញវាយតម្លៃខ្ពស់បានដាំក្បាលចុះបន្តិចម្ដងៗរាប់ចាប់ពីវត្ដមានកូវីដ១៩បានកើតឡើង ហើយបន្តចុះដល់ ៣៧ បាតក្នុងមួយដុល្លាអាមេរិក។ គួររំលឹកបន្តិថា ជាទូទៅលុយបាតមានតម្លៃល្បាក់ពី ៣០-៣៣ ក្នុងមួយដុល្លារអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ ហើយតម្លៃលុយបាតបច្ចុប្បន្នគឺស្ថិតក្នុងសភាពទាបបំផុតក្នុងរយៈពេលជាង ១៦ ឆ្នាំ។ ដូចនេះ តើកត្តាអ្វីដែលធ្វើឱ្យលុយបាតធ្លាក់ថ្លៃ? ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកហាក់ដូចនៅកណ្ដាលសាគរ បើរាប់ចាប់ពីឆ្នាំ២០២០មក សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកបានជួបប្រទះនូវព្រឹត្ដិការណ៍ក្ងានខ្មៅ (Black Swan) ជាច្រើនលើកដែលរាប់ចាប់ពីវត្ដមាននៃកូវីដ១៩ រហូតមកដល់ការសម្រេចចិត្ដឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែន ដែលបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកធ្លាក់ក្នុងគ្រហុកអតិផរណា។ វិបត្ដិថាមពលដែលកើតឡើងចាប់ពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០២១ និងសង្គ្រាមសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសរុស្ស៊ីនិងលោកខាងលិចក៏បានធ្វើឱ្យប្រភពថាមពលដែលមានដូចជាប្រេងឥន្ធនៈ...
ឥទ្ធិពលការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានជះមកលើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកយ៉ាងដូចម្ដេច?
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
September 16, 2022
នាពេលបច្ចុប្បន្ន ទោះបីជាវិបត្ដិកូវីដ១៩ហាក់ស្រាកស្រាន្ដ ប៉ុន្តែបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុដែលមានវត្ដមានមុនកូវីដ១៩ហើយបច្ចុប្បន្នក៏នៅតែបន្តអង្រួនពិភពលោក។ តំបន់ខ្លះកំពុងជួបប្រទះនូវគ្រោះទឹកជំនន់ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយតំបន់ខ្លះទៀតជួបប្រទះនូវគ្រោះរាំងស្ងួត ដែលទាំងនេះសុទ្ធសឹងតែបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ប្រទេសដែលបានរងផលប៉ះពាល់រាប់សិបលានដុល្លារ។ គ្រោះធម្មជាតិដែលបណ្ដាលមកពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុទាំងអស់នេះបានធ្វើឱ្យគ្រួសារជាច្រើន ជាពិសេសអ្នកដែលពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មធ្លាក់ក្នុងភាពក្រីក្រ ដែលតម្រូវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ចេញថវិការជាតិដើម្បីស្ដារស្ថានភាពឡើងវិញ ចំពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកំពុងតែមានស្ថានភាពមិនច្បាស់លាស់។ ទឹកជំនន់ផង គ្រោះទុរ្ភិក្សផង! ជាក់ស្តែង ស្ថានភាពគ្រោះទឹកជំនន់នៅក្នុងប្រទេសប៉ាគីស្ថាននៅពេលនេះគឺជាការដាស់តឿនមួយដល់ពិភពលោកស្តីពីការគំរាមកំហែងនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុព្រោះយ៉ាងហោចណាស់មនុស្ស ៣៣ លាននាក់បានទទួលផលប៉ះពាល់ពីគ្រោះមហន្តរាយនេះ ហើយបើគិតត្រឹមថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា មនុស្សជាង ៦៦៤,០០០ នាក់កំពុងជ្រកកោននៅក្នុងជំរំជនភៀសខ្លួន ដោយខ្វះខាតទីជំរក អាហារ ទឹកស្អាត និងអនាម័យ។ បើយោងតាមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផែនការបានឱ្យដឹងថា...
ទោះជាប្រទេសមានបំណុលច្រើន ប៉ុន្តែសេដ្ឋកិច្ចជប៉ុននៅតែខ្លាំង
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
September 9, 2022
ប្រទេសជប៉ុនគឺជាប្រទេសដែលបានទទួលចំណាត់ថ្នាក់លេខ១នៅលើពិភពលោក ក្នុងងារជាប្រទេសមានបំណុលជាតិច្រើនជាងគេបង្អស់ ប្រសិនបើធៀបទៅនិងទំហំផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេសនេះ។ យោងទៅតាមការចេញផ្សាយរបស់គេហទំព័ររបស់ World Population Review នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២នេះ បំណុលរបស់ប្រទេសជប៉ុនគឺមានទំហំដល់ទៅ ២៣៤% នៃទំហំផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប ដែលតួរលេខនេះត្រូវបានតាមដោយប្រទេសវេណេស៊ុយអេឡាដែលជាប្រទេសមានបំណុលច្រើនជាងគេលំដាប់ទី២។ ប៉ុន្តែហេតុអ្វីទៅបានជាប្រទេសជប៉ុននៅតែត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំដដែល? ហើយហេតុអ្វីទៅបានជាប្រទេសនេះមិនមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដូចប្រទេសផ្សេងទៀតដែលមានបំណុលសេដ្ឋកិច្ចកប់ពពកយ៉ាងដូច្នេះដែរ? តើបំណុលដ៏លើសលប់របស់ប្រទេសជប៉ុនកើតឡើងដោយសារអ្វី? បំណុលរបស់ប្រទេសជប៉ុនបានចាប់ផ្តើមកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ ១៩៧០ មកម្ល៉េះ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៧១ មក កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជប៉ុនមានការថមថយជាខ្លាំងគឺពីកំណើន ៤% ទៅកាន់ ១% នៅក្នុងចន្លោះឆ្នាំ...
ប្រទេសចិនផ្ដើមសម្រាលបន្ទុកកម្ចីជាមួយប្រទេសក្រីក្រ
វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ
September 2, 2022
ពិភពលោកចាប់ផ្ដើមទទួលស្គាល់ប្រទេសចិនបន្តិចម្ដងៗថាជាមហាអំណាចឈានមុខគេនៅតំបន់អាស៊ី និងជាដៃគូប្រកួតប្រជែងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ អ្នកវិភាគភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយចំនួន ដូចជាលោក Kishore Mahbubani ក៏មានទស្សនៈសុទិដ្ឋិនិយមថាចិននឹងរះឡើងជាមហាអំណាចដែលនាំមកនូវសន្តិភាពដល់សណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក។ ក៏ប៉ុន្តែ សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយលោក John Mearsheimer អ្នកគាំទ្រទ្រឹស្ដីប្រាកដនិយម បានបដិសេធចំពោះទស្សនៈមួយនេះ ដោយបានសង្កត់ធ្ងន់ថាចិននឹងប្រែក្លាយអំណាចសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនទៅជាអំណាចយោធាក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។ ដូច្នេះ ទើបមហាអំណាចចិនខិតខំពង្រីកវិសាលភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យជ្រៀតចូលក្នុងសរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ តាមរយៈជំនួយឥតសំណង និងកម្ចីហិរញ្ញវត្ថុដែលមានលក្ខខណ្ឌងាយស្រួល។ យុទ្ធសាស្ត្រគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ (BRI) យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ SILK ROAD BRIEFING...
បង្ហាញបន្ថែមទៀត
អត្ថបទពេញនិយម
តើកិច្ចសន្យាការងារមានប៉ុន្មានប្រភេទ?
ការវិវត្តនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម
វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកឆ្នាំ ១៩២៩
ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ
ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ