"ថង់ប្រាជ្ញារបស់កម្ពុជា ដឹកនាំដោយគ្រាប់ពូជរបស់កម្ពុជា"

កម្មវិធីថង់ប្រាជ្ញា៖ សង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីរវាងមហាអំណាច

គំនូរច្នៃប្រឌិតដោយ៖ កញ្ញា ទ្រី សៀវអេង

នៅក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់នៃសតវត្សទី ២០, ប្រទេសមហាអំណាចមិនបានប្រយុទ្ធគ្នាក្នុងសង្គ្រាមផ្ទាល់នោះទេ ប៉ុន្តែភាពតានតឹងតែងកើតមានឡើងតាមរយៈមនោគមវិជ្ជា ការគំរាមកំហែងដោយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងការចងសម្ព័ន្ធភាពជាយុទ្ធសាស្រ្តដើម្បីបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ សង្រ្គាមត្រជាក់ប្រភេទថ្មីមួយទៀត កំពុងលេចចេញជារូបរាង ដែលមិនស្ថិតក្នុងរូបភាពជាគ្រាប់បែក ឬបញ្ហាព្រំដែននោះទេ តែវាពាក់ព័ន្ធនឹងបច្ចេកវិទ្យា, គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក, ការប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ច និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម។ ក្នុង​សតវត្ស​ទី​ ២១ នេះ មាន​ប្រទេស​មហាអំណាច​ពីរ​គឺ​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​ចិន​ ហើយការប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់ពួកគេគឺមិនមែនសម្រាប់ទឹកដី ឬសម្ព័ន្ធមិត្តទៀតទេ តែប្រជែងទៅលើការដឹកនាំផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា ឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ចសកល និងអំណាចទន់ (Soft powers)។

១. សង្គ្រាមបច្ចេកវិទ្យា

នាពេលប​​​​​​ច្ចុប្បន្ន ភាពមានឥទ្ធិពលទៅលើបច្ចេកវិទ្យាគឺជាប្រភេទនៃអាវុធថ្មីមួយ ហើយទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនទាំងពីរសុទ្ធតែពូកែខាងបច្ចេកវិទ្យារៀងៗខ្លួន ដែលនាំឱ្យមហាអំណាចទាំងពីរនេះក្លាយទៅជាកំពូលគូប្រជែង។ ប្រទេសទាំងពីរកំពុងប្រជែងគ្នាដណ្តើមយកភាពលេចធ្លោនៅក្នុងវិស័យដូចជា AI (Artificial Intelligence), បណ្តាញ 5G, ប្រព័ន្ធឃ្លាំមើល, និងជាពិសេសឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់កម្រិតលើក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាដ៏ធំរបស់ចិនដូចជា Huawei និង TikTok ដោយលើកឡើងពីការគំរាមកំហែងសន្តិសុខជាតិ។ ជាការឆ្លើយតបមកវិញ ប្រទេសចិនបានបង្កើនទ្វេដងនូវការវិនិយោគលើខ្លួនឯង ដោយបានបណ្តាក់ទុនរាប់ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីបង្កើនឧស្សាហកម្មបន្ទះឈីប (Semiconductor) និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីបច្ចេកវិទ្យារបស់ខ្លួន។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះមិនមែនធ្វើឡើងដើម្បីតែទំនើបកម្មសំបកក្រៅនោះទេ តែវាជាសញ្ញាណនៃការបង្ហាញមហិច្ឆតាក្នុងការនាំមុខគេនូវច្បាប់សម្រាប់បច្ចេកវិទ្យានាពេលអនាគត និងការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យដែលជាប្រភពធនធាន និង ឥទ្ធិពលដល់ពួកគេ។

២. សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច

ក្រៅពីបច្ចេកវិទ្យា, ការប្រជែងគ្នារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនបានជះឥទ្ធិពលទៅលើពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ ភាពតានតឹង​ដែល​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ជា​សង្គ្រាម​ពន្ធគយ​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក​ប្រធានាធិបតី ត្រាំ បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​យុទ្ធសាស្ត្ររយៈពេលវែង​​នៃការ​កាត់​បន្ថយការ​ពឹងពាក់​គ្នា​ខាង​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​ប្រទេស​មហាអំណាច​ទាំង​ពីរ។ ប្រទេសជុំវិញពិភពលោក ជាពិសេសនៅអាស៊ី និងអាហ្រ្វិក កំពុងមានសម្ពាធដែលត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើការជ្រើសរើសប្រទេសណាមួយជាដៃគូក្នុងការវិនិយោគ ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម និងដៃគូខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់។ ខណៈដែលគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន (BRI) បានបង្កើនការបោះជំហានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជាសកល, សហរដ្ឋអាមេរិកបែរទៅជាអ្នកធ្វើបញ្ច្រាស និង បង្អាក់បន្ទុចមកវិញ។

៣. អំណាចទន់​​ (Soft Power)

សង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីក៏កំពុងកើតឡើងផងដែរនៅក្នុងវប្បធម៌ ការអប់រំ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ ប្រទេសចិនកំពុងពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនតាមរយៈវិទ្យាស្ថានខុងជឺ បណ្តាញព័ត៌មានពិភពលោក និងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ ទន្ទឹមនឹងនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែបន្តផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌របស់ខ្លួនតាមរយៈហូលីវូដ តន្ត្រី និងការផ្លាស់ប្តូរការសិក្សា។ នៅពេលដែលមហាអំណាចទាំងពីរព្យាយាមជះឥទ្ធិពលដោយព្យាយាមយកឈ្នះចិត្ត និងគំនិតមនុស្សនៅទូទាំងពិភពលោក, អំណាចទន់បានក្លាយជាឧបករណ៍ដែលមានសារៈសំខាន់ជាងកម្លាំងយោធា ឬសេដ្ឋកិច្ចទៅទៀត។

សរុបមក ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​រវាង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​ចិន គឺ​មាន​ច្រើន​ មិនមែនមានតែ​ការ​ខ្វែង​គំនិត​គ្នា​ខាង​ការទូតប៉ុណ្ណោះទេ។ វាគឺជាការប្រកួតប្រជែងពិតប្រាកដប្រកបដោយភាពតានតឹងដើម្បីប្រជែងនូវឥទ្ធិពលនៅគ្រប់ជ្រុងនៃពិភពលោក។ យ៉ាងណាមិញ, សង្គ្រាមត្រជាក់បច្ចុប្បន្ននេះមិន​ដូច​សង្គ្រាម​ត្រជាក់​ពី​អតីតកាល​ទេ ដោយសារការ​ប្រយុទ្ធ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះកើតឡើងជាច្រើនទម្រង់​តាមរយៈការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា និង អំណាចទន់ ដោយមិនមែនប្រើតែរថក្រោះ និង​សន្ធិសញ្ញា​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ។ សម្រាប់ប្រទេសតូចៗ និង ក្រីក្រដែលត្រូវរងសម្ពាធចាំបាច់ត្រូវរក្សាឱ្យបាននូវជំហរអព្យាក្រឹត ខណៈដែលភាពតានតឹងនៅតែបន្តកើតមានឡើងរវាងប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរ។

 

ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ
អត្ថបទដោយ៖ កញ្ញា ស្រ៊ុន លាងលីលី
spot_img
spot_img

អត្ថបទពេញនិយម

អត្ថបទទាក់ទង

ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ
ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ