ចោរកម្មសមុទ្រ និងច្បាប់អន្តរជាតិ

មហាសមុទ្រជាប្រភពនៃពហុធនធានសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការរបស់មនុស្សជិត៨ពាន់លាននាក់ទូទាំងពិភពលោក តាមរយៈធនធានចម្រុះផ្សេងៗ ដូចជា ប្រេងឥន្ធនៈ ឧស្ម័នធម្មជាតិ  រ៉ែ ជីវៈចម្រុះ ត្រីគ្រប់ប្រភេទ និងជាផ្លូវធ្វើដំណើរ ដឹកជញ្ជូនទំនិញ បណ្តាញខ្សែកាបអ៊ីនធឺណេតបាតសមុទ្រ ថ្នាំឱសថព្យាបាលជំងឺ ថាមពលអគ្គិសនី បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ  ទេសចរណ៍ និងការងារ។ល។ ហើយការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិក៏ត្រូវពឹងផ្អែកស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅលើសមុទ្រ​ផងដែរ។ យោងតាមអង្គការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច (Organisation for Economic Co-operation and Development) ជាង ៩០% នៃការដឹកជញ្ជូនទំនិញត្រូវបានធ្វើដំណើរតាមផ្លូវទឹក។ ការដឹកជញ្ជូនទំនិញតាមផ្លូវទឹកតែងតែជួបប្រទះបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុផ្សេងៗ ដូចជា បញ្ហាធាតុអាកាសប្រែប្រួល ប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការមិនប្រក្រតី ការប៉ះទង្គិចវត្ថុរឹងក្រោមបាតសមុទ្រ ការផ្ទុះឆេះជាយថាហេតុ និងត្រូវពួកចោរសមុទ្រប្លន់ជាដើម។ អំពើឆក់ប្លន់តាមសមុទ្រ (Maritime Piracy) ជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (International Crime) មួយក្នុងចំណោមបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិផ្សេងទៀត រួមមាន ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្រ្គាម (War Crime) ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ (Crime against Humanity) អំពើប្រល័យពូជសាស​ន៍ (Genocide) ភេរវកម្ម (Terrorism) សកម្មភាពនៃការឈ្លានពាន (Act of Aggression) ការប្លន់និងចាប់ជំរិតយន្តហោះ (Air Hijacking) និងការជួញដូរទាសករ (the Slave Trade) ជាដើម។

ចោរកម្មសមុទ្រជាបញ្ហាប្រឈមដែលពិភពលោកកំពុងជួបប្រទះ និងពិបាកទប់ស្កាត់ ព្រោះសកម្មភាពរបស់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនតែងតែប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅឯនាយសមុទ្រ ម៉្យាងទៀត ទីតាំង ឬជម្រករបស់ពួកចោរសមុទ្រមិនមានភាពអចិន្រ្តៃយ៍ ដែលធ្វើឱ្យមានការពិបាកក្នុងការតាមប្រមាញ់។ ការនិយាយអំពីចោរកម្មសមុទ្រ យើងមិនភ្លេចឡើយនូវរឿងរ៉ាវពលករខ្មែរចំនួន ៤ នាក់​ដែល​ធ្លាប់រួច​ជីវិត​ពី​ចោរ​សមុទ្រ​សូម៉ាលីកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៦ ដែលពួកគេត្រូវបានក្រុម​ចោរសមុទ្រ​ប្រទេស​សូម៉ាលី​ចាប់​​ជា​ចំណាប់​ខ្មាំង​​ជិត ​៥ ឆ្នាំ ដោយទាមទារទឹកប្រាក់ចំនួន ១ លានដុល្លារអាមេរិកដើម្បីរំដោះពួកគេ។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់ Statista ដែលមានទីស្នាក់ការកណ្តាលនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បានបង្ហាញថា បទល្មើសឆក់ប្លន់តាមសមុទ្រ សរុបពីឆ្នាំ២០១០ដល់ឆ្នាំ២០១៩ មានចំនួន​ ២.៦៧០ ករណី។ នាយកប្រតិបត្តិការិយាល័យប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មនិង​គ្រឿងញៀននៃអង្គការសហប្រជាតិ លោក យូរី ហ្វេដូថូវ (Yury Fedotov) បានឱ្យដឹងថា ​ឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងដែនសមុទ្រអន្តរជាតិពិបាក​ក្នុងការដោះស្រាយ​ ដោយសារតែ​ដែនសមុទ្រអន្តរជាតិមិនស្ថិតនៅក្រោម​យុត្តាធិការរបស់​ប្រទេសណាមួយឡើយ។

អនុសញ្ញា​សហប្រជាជាតិ​ស្តីពី​ច្បាប់​សមុទ្រ (United Nations Convention on the Law of the Sea) ​ចុះ​ថ្ងៃទី​១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៨២ មានចែងយ៉ាងលម្អិតអំពីបញ្ហាមហាសមុទ្រសរុបទាំងអស់ ៣២០ មាត្រា។ គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថា កម្ពុជាក៏បានចូល​ជា​សមាជិក​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សម្រាប់​អនុវត្ត​​បទប្បញ្ញត្តិ​នៃ​អនុសញ្ញា​សហប្រជាជាតិ​ស្តីពី​ច្បាប់​សមុទ្រទាក់ទង​​នឹង​ការគ្រប់គ្រង​ និង​ការអភិរក្ស​ផល​ស្តុក​ត្រី​ផ្លាស់​ទី​មធ្យមនិង​ឆ្ងាយ​ផងដែរ​។ ពាក្យថាអំពើប្លន់តាមសមុទ្រ (Piracy) ត្រូវបានកំណត់និយមន័យជាផ្លូវការក្នុងមាត្រា១០១ បានចែងថា៖ អំពើឆក់ប្លន់តាមសមុទ្រមានដូចខាងក្រោម៖
ក). អំពើហិង្សាខុសច្បាប់ ការឃុំឃាំង ឬ សកម្មភាពឆក់ប្លន់ណាមួយដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងគោលបំណងសម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍ឯកជនដោយក្រុមនាវិក ឬ អ្នកដំណើរនៃនាវាឯកជនមួយ ឬ យន្តហោះឯកជនមួយដែលអំពើនោះតម្រង់ឆ្ពោះទៅ៖ (i) តំបន់ឯនាយសមុទ្រ ប្រឆាំងនឹងនាវា ឬ យន្តហោះដទៃទៀត ឬ ប្រឆាំងនឹងបុគ្គល ឬ ទ្រព្យសម្បត្តិនៅលើនាវា ឬ យន្តហោះ។ (ii) ប្រឆាំងនឹងនាវា យន្តហោះ បុគ្គល ឬ ទ្រព្យសម្បត្តិ នៅទីកន្លែងមួយដែលស្ថិតនៅក្រៅយុត្តាធិការរបស់រដ្ឋណាមួយ។
ខ). សកម្មភាពណាមួយដែលចូលរួមដោយស្ម័គ្រចិត្តនៅក្នុងប្រតិបត្តិការរបស់នាវាមួយ ឬ យន្តហោះមួយ ដែលមានកត្តាជាក់ស្ដែង​ឱ្យដឹងថានាវា ឬ យន្តហោះនោះប្រើប្រាស់សម្រាប់សកម្មភាពប្លន់តាមសមុទ្រ។
គ). អំពើញុះញង់ ឬ ចេតនាទាំងឡាយណាដែលជួយសម្រួលដល់អំពើដែលមានចែងក្នុងអនុមាត្រា ក និង ខ។

យោងតាមទស្សនាវដ្ដីស្រាវជ្រាវដោយបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខៀវ ថវិកា បានលើកឡើងថា ក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៧ រដ្ឋណាដែលចាប់បាននាវាចោរសមុទ្រ រដ្ឋនោះមានសិទ្ធិកាន់កាប់ទ្រព្យសម្បត្ដិដែលមាននៅលើនាវានោះ ប៉ុន្តែដល់សតវត្សរ៍ទី១៨ រដ្ឋទាំងអស់បានព្រមព្រៀងថា ទ្រព្យសម្បត្តិនិងកម្មសិទ្ធិនានាដែលមាននៅលើនាវានោះ ត្រូវប្រគល់ឱ្យម្ចាស់ដើមពិតប្រាកដវិញ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីមិនមានភាពច្បាស់លាស់ថា នរណាមួយជាម្ចាស់នាវានិងទ្រព្យសម្បត្តិទេ នាវានិងទ្រព្យសម្បត្តិនោះនឹងក្លាយទៅជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋដែលចាប់បាននោះ។ ដូច្នេះហើយ ទើបបច្ចុប្បន្នគេបានអនុញ្ញាតឱ្យនាវានិងយន្តហោះទាំងឡាយមានសិទ្ធិចុះសញ្ជាតិរបស់រដ្ឋខ្លួន ឬនៅរដ្ឋដទៃ។

យោងតាមសភាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ (International Chamber of Commerce) អ្នកដើរកប៉ាល់ទាំងអស់ត្រូវបានក្រើនរំលឹកឱ្យប្រុងប្រយ័ត្នបន្ថែមនៅពេលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តំបន់ទាំងបីរួមមាន៖
– អាស៊ីអាគ្នេយ៍និងឧបទ្វីបឥណ្ឌា ជាពិសេសច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកា (Malacca Straits) ដែលស្ថិតនៅចន្លោះប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនិងឥណ្ឌូនេស៊ី ច្រកសមុទ្រសិង្ហបុរី (Singapore Straits) និងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (South China Sea) ជាដើម។
– ទ្វីបអាហ្រិក ជាពិសេសតំបន់សមុទ្រក្រហម (Red Sea) ឈូងសមុទ្រអាដេន (Gulf of Aden) សូម៉ាលី (Somalia) សមុទ្រអារ៉ាប់ (Arabian Sea) និង មហាសមុទ្រឥណ្ឌា (Indian Ocean)។
– អាមេរិកខាងត្បូងនិងកណ្តាល ជាពិសេសគឺតំបន់សមុទ្រការ៉ាប៊ីន (Caribbean Sea)។
តំបន់ទាំងអស់គឺសុទ្ធសឹងតែជាតំបន់ដែលមានគ្រោះថ្នាក់ និងប្រឈមជាមួយចោរកម្មសមុទ្រកើតមានឡើងជាញឹកញាប់។ នៅឆ្នាំ២០១៣ ធនាគារពិភពលោកបានបោះពុម្ពផ្សាយនូវរបាយការណ៍មួយឈ្មោះថា ការជំនុំជម្រះក្ដីចោរសមុទ្រ (Pirate Trials) បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា​ ចោរកម្មរបស់ប្រទេសសូម៉ាលីបានបណ្ដាលឱ្យខាតបង់ជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំចំនួន ១៨ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកចំពោះពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ភ្នាក់ងារពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួន ដូចជា ការិយាល័យសមុទ្រអន្តរជាតិ (International Maritime Bureau) ជាភ្នាក់ងាររបស់សភាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ អង្គការដែនសមុទ្រអន្តរជាតិ (International Maritime Organization) ជាភ្នាក់ងារជំនាញក្រោមអង្គការសហប្រជាជាតិ និងប្រទេសជាច្រើនទៀត ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន អូស្ត្រាលី កាណាដា​​ ប្រទេសក្នុងសហភាពអ៊ឺរ៉ុប ឥណ្ឌា សិង្ហបុរី និងឥណ្ឌូនេស៊ីជាដើម បានធ្វើសេចក្ដីព្រៀងនិងដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយផ្សេងៗក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបញ្ហាចោរកម្មសមុទ្រនេះ។ តួយ៉ាង ប្រទេសថៃបានរៀបចំគម្រោងជីព្រែកសិប្បនិម្មិតតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារនៅភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសខ្លួន ពុះប្រទេសជាពីរធ្វើជាផ្លូវទឹកដើម្បីភ្ជាប់មហាសមុទ្រឥណ្ឌានិងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ត្បិតតែក្នុងគោលបំណងជួយសម្រួលដល់នាវាដឹកជញ្ជូនទំនិញពាណិជ្ជកម្មដែលកាត់បន្ថយចម្ងាយធ្វើដំណើរយ៉ាងតិចប្រហែល ១.០០០ គីឡូម៉ែត្រ និងដើម្បីផលប្រយោជន៍យុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយផងដែរនោះ ប៉ុន្តែវាក៏ជាកត្តាមួយសម្រាប់កាត់បន្ថយចោរកម្មសមុទ្រនៅច្រកម៉ាឡាកាផងដែរ បើយោងទៅតាមការចេញផ្សាយរបស់ Channel News Asia។ ប៉ុន្តែ គម្រោងនេះនៅមានមតិមិនយល់ស្របជាច្រើនក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសថៃនិងអ្នកជំនាញផ្សេងៗ ដែលធ្វើឱ្យមានការរាំងស្ទះមិនអាចអនុវត្តទៅបាន។ ម៉្យាងវិញទៀត បច្ចុប្បន្ននេះ ភាពជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យានៃបដិវត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម៤.០ បានជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុននាវាសម្រេចចិត្តប្រើប្រាស់សេវាកម្មតាមដានដោយផ្កាយរណប (Satellite Tracking Service) ដាក់របងប្រព័ន្ធអគ្គិសនី (Electric Fences) ជុំវិញនាវាធ្វើដំណើរ​ និងមធ្យោបាយជាច្រើនទៀតក្នុងការទប់ស្កាត់​និងរារាំងមិនឱ្យចោរសមុទ្រមកបៀតបៀនបាន។

សរុបសេចក្ដីមក បញ្ហាចោរកម្មសមុទ្រជាកត្តារាំងស្ទះដល់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញពាណិជ្ជកម្ម និងជះឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់ទៅលើកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ជាពិសេសទៅទៀត បង្ករជាបញ្ហាសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកនៅលើផ្លូវទឹកអន្តរជាតិ។ ដោយសារយុត្តាធិការរបស់រដ្ឋមានដែនកំណត់ ហើយទំនួលខុសត្រូវធ្លាក់លើក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ដូច្នេះការធ្វើអន្តរាគម៍អាចមានភាពមិនសូវរលូន ដោយខ្វះការចូលរួមសហការពីសំណាក់រដ្ឋជុំវិញតំបន់ឧក្រិដ្ឋកម្ម។ ទំនាស់ផលប្រយោជន៍ក៏អាចនឹងកើតមានចំពោះតំបន់កើតហេតុដែលស្ថិតនៅចន្លោះរវាងរដ្ឋពីរ ឬច្រើន ដោយសារការកំណត់ព្រំដែនទឹកមិនមានភាពច្បាស់លាស់។

អ្នកអាចចូល subscribe Telegram ផ្លូវការរបស់ The SEED តាមរយៈ https://t.me/TheSEED
អត្ថបទចែករំលែកដោយ៖ លោក ធា សុណា
គំនូរច្នៃប្រឌិតដោយ៖ កញ្ញា គង់ រដ្ធាវី