កាស្មៀរគឺជាតំបន់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយដ៏សំខាន់មួយ។ តំបន់នេះមានព្រំប្រទល់ភាគខាងលិចជាប់ប៉ាគីស្ថាន ហើយចិននៅភាគខាងកើត និងភាគខាងត្បូងជាប់នឹងប្រទេសឥណ្ឌា។ តំបន់នេះមានភាពល្បីល្បាញដោយសារសម្រស់ធម្មជាតិ និងធនធានធម្មជាតិដ៏សម្បូរបែប។ បច្ចុប្បន្ននេះ ផ្នែកខាងជើង និងខាងលិចនៃតំបន់កាស្មៀរត្រូវបានកាន់កាប់ដោយប៉ាគីស្ថាន ខណៈដែលផ្នែកខាងត្បូងនិងខាងកើតត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយសាធារណៈរដ្ឋឥណ្ឌា។ អស់រយៈពេលជាងប្រាំមួយទសវត្សរ៍មកហើយដែលតំបន់នេះត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញដោយការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងប្រទេសទាំងពីរ។ អំឡុងពេលអាណានិគម ចក្រភពអង់គ្លេសបានបង្កើតឡើងនូវរដ្ឋសំខាន់ជាច្រើនដែលរីករាលដាលពាសពេញឧបទ្វីបឥណ្ឌា។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២បានបញ្ចប់ ចក្រភពអង់គ្លេសសម្រេចចិត្តបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងជោគវាសនានៃរដ្ឋសំខាន់ៗទាំងនោះរួមទាំងឥណ្ឌាផងដែរ។
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៧ ដដែលនោះ ប៉ាគីស្ថានបានស្នើសុំឱ្យចក្រភពអង់គ្លេសផ្តល់សេចក្តីសម្រេចចិត្តទៅដល់រដ្ឋតូចៗទាំងនោះ ថាតើគួរតែចូលរួមជាមួយប៉ាគីស្ថាន ឬ ឥណ្ឌា។ ទីបំផុតនៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៧ អង់គ្លេសបានទទួលយកផែនការប៉ាគីស្ថាន។ ប៉ុន្តែ សម្ដេច ហារី ស៊ីង (Hari Singh) ដែលត្រូវជាស្តេចកំពុងកាន់អំណាចនៃរដ្ឋកាស្មៀរ បានស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការចូលរួមជាមួយប៉ាគីស្ថាន ឬជាមួយឥណ្ឌា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជំរឿនឆ្នាំ ១៩៤២ បានបង្ហាញថាស្ទើរតែ ៧៧% នៃចំនួនប្រជាជននៅតំបន់កាស្មៀរ គឺជាជនជាតិមូស្លីម។ ការស្ទាក់ស្ទើរបស់ស្ដេច ហារី ស៊ីង គឺដោយសារតែខ្លួនចង់រក្សាឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួនផ្ទាល់។
នៅខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៤៧ ប៉ាគីស្ថានបានលុកលុយតំបន់កាស្មៀរ ហើយដណ្តើមយកផ្នែកខាងជើង និងខាងលិចដោយយោងថាតំបន់នេះក៏មានប្រជាជនភាគច្រើនកាន់សាសនាដូចខ្លួនដែរ ដូច្នេះស្ដេច ហារី ស៊ីង មិនចាំបាច់ជ្រើសរើសនោះទេ។ ក្រោយមក ទ្រង់ក៏បានដាក់សំណើសុំអន្តរាគមន៍ពីប្រទេសឥណ្ឌា ហើយអាជ្ញាធរនៅទីក្រុងញូវដេលី (New Delhi) បានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំង និងបានបញ្ជូនកងទ័ពទៅកាន់តំបន់កាស្មៀរភ្លាមៗ។ សង្រ្គាមបានបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៤៨ ហើយបានបញ្ចប់តាមរយៈការធ្វើអន្តរាគមន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងបទឈប់បាញ់ដែលបានចូលជាធរមានក្នុងខែមករា ឆ្នាំ ១៩៤៩។ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំដដែល ឥណ្ឌានិងប៉ាគីស្ថានបានកំណត់ខ្សែបន្ទាត់់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់មួយដែលជាបន្ទាត់បែងចែកការគ្រប់គ្រងទឹកដីជាបណ្តោះអាសន្ន។ បើទោះបីជាប្រទេសប៉ាគីស្ថានត្រូវទទួលបាននូវទឹកដីដែលជាជនជាតិមូស្លីមរស់នៅជាមូលដ្ឋានក៏ដោយ ប៉ុន្តែចំនួនប្រជាជនមានតិចតូចប៉ុណ្ណោះ និងមិនសូវមានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍនោះទេ។
សំណើជាច្រើនត្រូវបានបង្កើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះលើតំបន់កាស្មៀរ ប៉ុន្តែភាពតានតឹងបានកើតឡើងរវាងប្រទេសទាំងពីរបន្ទាប់ពីការលុកលុយរបស់ចិនចូលទៅក្នុងតំបន់ ឡាដាក (Ladakh) ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦២ ហើយសង្គ្រាមបានផ្ទុះឡើងរវាងឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថានម្តងទៀតក្នុងឆ្នាំ១៩៦៥។ បន្ទាប់មក បទឈប់បាញ់ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងខែកញ្ញា ដោយកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានចុះហត្ថលេខាដោយភាគីទាំងពីរនៅទីក្រុង ថាសហ្កេន (Tashkent) ប្រទេសអ៊ូសបេគីស្ថាន(Uzbekistan) នៅដើមខែមករា ឆ្នាំ ១៩៦៦ ដែលក្នុងនោះពួកគេបានព្យាយាមដោះស្រាយដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះដោយសន្តិវិធី។ ការប្រយុទ្ធគ្នាម្តងទៀតបានផ្ទុះឡើងរវាងភាគីទាំពីរក្នុងឆ្នាំ ១៩៧១ ដែលជាផ្នែកមួយនៃសង្រ្គាមឥណ្ឌា-ប៉ាគីស្ថាន ដែលបណ្តាលឱ្យមានការបង្កើតប្រទេសបង់ក្លាដែសឡើង។ កិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុង ហ្ស៊ីមឡា (Shimla) ប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ដោយបានបង្ហាញពីក្តីសង្ឃឹមថាចាប់ពីពេលនេះតទៅ ប្រទេសក្នុងតំបន់នឹងអាចរស់នៅដោយសន្តិភាពជាមួយគ្នា។
ក្រុមចលនាមួយចំនួនបានស្វែងរកការរួមបញ្ចូលគ្នានៃតំបន់ កាស្មៀរ ជាមួយប៉ាគីស្ថាន ឬ ឥណ្ឌា ឬ ធ្វើឲ្យតំបន់នេះទទួលបានឯករាជ្យភាព។ យ៉ាងណាមិញ ដើម្បីទប់ទល់នឹងក្រុមចលនាទាំងនេះ កងកម្លាំងប៉ាគីស្ថានត្រូវបានដាក់ពង្រាយតាមខ្សែកំណត់ក្នុងតំបន់បទឈប់បាញ់។ ម្យ៉ាងវិញទៀតរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាបានរក្សាវត្តមានយោធាដ៏រឹងមាំនៅទីនោះជាពិសេសចាប់តាំងពីចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ រហូតមកដល់ឆ្នាំ ២០១៩។
កាស្មៀរបានជួបប្រទះវិបត្តិធំបំផុតរបស់ខ្លួនក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៩។ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ អ្នកបំផ្ទុះគ្រាប់បែកអត្តឃាតដែលពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមបំបែកខ្លួនសកម្មប្រយុទ្ធបានសម្លាប់សមាជិក ៤០ នាក់នៃកងកម្លាំងប៉ូលិសបម្រុងកណ្តាលរបស់ប្រទេសឥណ្ឌា ដែលជាការវាយប្រហារដ៏សាហាវបំផុតលើកងកម្លាំងសន្តិសុខឥណ្ឌាក្នុងរយៈពេលបីទសវត្សរ៍មកនេះ។ ប្រទេសឥណ្ឌាបានប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធពីប្រជាជនរបស់ខ្លួនឱ្យចាត់វិធានការដោយបង្ខំ។ ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ប្រទេសឥណ្ឌាបានបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំងឆ្លងកាត់ខ្សែបន្ទាប់ព្រំំដែនតំបន់ កាស្មៀរ ជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលប្រាំទសវត្សរ៍មកហើយ។ ក្រោយមក ឥណ្ឌាបានអះអាងថាខ្លួនបានធ្វើការវាយប្រហារតាមអាកាសទៅលើជំរំហ្វឹកហាត់ដ៏ធំបំផុតរបស់ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ។ ប៉ុន្តែ ប៉ាគីស្ថានបានបដិសេធការអះអាងនេះ ដោយលើកឡើងថា យន្តហោះបានវាយប្រហារទៅលើដែនដីរបស់ខ្លួន។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ប៉ាគីស្ថានបានបាញ់ទម្លាក់យន្តហោះឥណ្ឌាពីរគ្រឿងក្នុងដែនអាកាសរបស់ខ្លួន ហើយបានចាប់អ្នកបើកយន្តហោះម្នាក់។
ទោះបីជាមានការកើនឡើងនូវភាពតានតឹងយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគជាច្រើនជឿថា ទាំងឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថាន មានបំណងជៀសវាងការផ្ទុះអាវុធ។ ក្រោយមក ប៉ាគីស្ថានបានបញ្ជាឱ្យមានការបង្រ្កាបក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន តាមរយៈការចាប់ខ្លួន បិទសាលាសាសនាមួយចំនួនធំ និងសន្យាថានឹងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពច្បាប់ដែលមានស្រាប់របស់ខ្លួន។
បច្ចុប្បន្ននេះ ឥណ្ឌានិងប៉ាគីស្ថានទាមទារតំបន់កាស្មៀរទាំងស្រុង ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ ពួកគេនៅបន្តគ្រប់គ្រងតំបន់នេះដោយផ្នែកៗនៅឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងញូវដេលីបានចោទប្រកាន់ប៉ាគីស្ថានថាបានគាំទ្រក្រុមបំបែកខ្លួនកាស្មៀរ ប៉ុនែ្តត្រូវបានបដិសេធដោយរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងអ៊ីស្លាម៉ាបាដ។ នៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២២ ទីក្រុងញូវដេលីបានជំរុញការការពារសន្តិសុខក្នុងតំបន់កាស្មៀរបន្ថែមទៀត បន្ទាប់ពីទីក្រុងអ៊ីស្លាម៉ាបាដបានអនុវត្តឡើងវិញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់ឆ្នាំ ២០០៣ ដែលបានចែងអំពីខ្សែបន្ទាត់សម្គាល់តំបន់គ្រប់គ្រង (Line of Control) ដែលជាព្រំដែនបែងចែកតំបន់កាស្មៀររវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមកមន្ត្រី និងកងទ័ពឥណ្ឌាបានរាយការណ៍ថា មិនមានការរំលោភលើបទឈប់បាញ់នៅតាមបណ្តោយនៃខ្សែរបន្ទាត់សម្គាល់តំបន់គ្រប់គ្រងនេះទេ ប៉ុនែ្តនៅមានក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធមួយចំនួនតូចបានជ្រៀតចូលឆ្លងកាត់ព្រំដែន។ ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំកន្លងមកនេះ កងកម្លាំងសន្តិសុខឥណ្ឌាបានដេញតាមក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ ដោយបានសម្លាប់ពួកគេអស់ជិត ៥០០ នាក់ហើយ។
ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ ២០២២ រហូតមកដល់ពេលនេះ ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធយ៉ាងហោចណាស់ ១២៥ នាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅតំបន់កាស្មៀរ។ លោក សាទីស ឌូអា (Satish Dua) ឧត្តមសេនីយកងទ័ពឥណ្ឌាដែលបានចូលនិវត្តន៍ និងដែលធ្លាប់បានបម្រើការនៅកាស្មៀរបានលើកឡើងថា “ស្ថានភាពសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់កាស្មៀរ និងនៅតាមខ្សែរបន្ទាត់សម្គាល់តំបន់គ្រប់គ្រង មានភាពប្រសើរឡើងគួរឪ្យកត់សម្គាល់ដោយសារតែភាពតានតឹងបានរលត់បន្តិចម្តងៗ”។
