នយោបាយការបរទេស

នៅពេលដែលយើងលឺពាក្យថាស្ថានទូតនោះ យើងនឹងនឹកឃើញពីស្ថាប័នមួយដែលមានអគ្គរាជទូត មន្ត្រីការទូត និងបុគ្គលិកនានានៅទីនោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រទេសអេស្តូនី (Estonia) បានដាក់ស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅប្រទេសលុចសាំបួរ (Luxembourg) ដែលស្ថានទូតនោះមិនមានមនុស្សឡើយ តែផ្ទុកទៅដោយសំណុំទិន្នន័យសំខាន់ៗជាឌីជីថលរបស់រដ្ឋាភិបាលអេស្តូនី។ ប្រទេសអេស្តូនី បានប្រសិទ្ធនាមវាជាស្ថានទូតទិន្នន័យ (Data Embassy) ទីមួយនៅលើសកលលោក។ ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសអេស្តូនីបង្កើតស្ថានទូតទិន្នន័យឡើង? មូលហេតុទីមួយដែលនាំឱ្យប្រទេសអេស្តូនីបង្កើតស្ថានទូតទិន្នន័យនេះឡើងគឺដោយសារតែប្រទេសអេស្តូនីបានទទួលរងនូវការវាយប្រហារតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតជាច្រើនដងនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៧ដែលនាំឱ្យគេហទំព័រផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាលប្រទេសអេស្តូនីចំនួន៥៨លែងដំណើរការក្នុងពេលតែមួយ។ ទិន្នន័យសំខាន់ៗជាច្រើនរបស់រដ្ឋាភិបាលអេស្តូនីមិនត្រូវបានបាត់បង់ដោយសារតែការវាយប្រហារមួយនេះទេ ដោយសារតែអេស្តូនីមានឯកសារស្តុកបម្រុងទុកនៅស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅជុំវិញពិភពលោក។ រដ្ឋាភិបាលអេស្តូនីបានចោទប្រកាន់ថា រុស្ស៊ីគឺជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងនៃការវាយប្រហារនេះ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក្រឹមឡាំង (Kremlin) បានច្រានចោលទាំងស្រុងនូវការចោទប្រកាន់នេះ។...

ចក្រភពអង់គ្លេសបានចាកចេញពីសហភាពអ៊ឺរ៉ុបជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅនេះ ហើយបានចាប់ផ្តើមពង្រឹងអំណាចនយោបាយ និងអំណាចសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយឯករាជ្យពីសហភាពអ៊ឺរ៉ុបចាប់ពីពេលនោះមក។ ចក្រភពអង់គ្លេសបានស្តារមុខមាត់របស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិដោយបានបង្កើនទំនាក់ទំនងនយោបាយការបរទេស និងទំនាក់ទំនងខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេស និងស្ថាប័នផ្សេងៗ ដែលក្នុងនោះរួមមានបង្ហាញការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើអង្គការអន្តរប្រទេសមួយដែលមានឈ្មោះថា «សមាគមនៃប្រជាជាតិខមម្មុនវែល(សមាគមនៃប្រជាជាតិ Commonwealth)»។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សមាគមនៃប្រជាជាតិខមម្មុនវែលនេះគឺជាសមាគមមួយដែលបានបង្កើតឡើងនៅក្រោមសេចក្តីប្រកាសទីក្រុងឡុងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩។ សមាគមនេះមានប្រទេសជាសមាជិកចំនួន៥៤ រួមមានប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាហ្វ្រិក តំបន់អាស៊ី អាមេរិកខាងត្បូង អ៊ឺរ៉ុប និង ប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយ ប្រទេសទាំងនោះមួយចំនួនធំគឺជាប្រទេសដែលធ្លាប់ស្ថិតក្រោមអាណានិគមរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស។ គោលបំណងនៃការបង្កើតសមាគមនេះឡើងគឺដើម្បីរក្សាចំណងមិត្តភាពរវាងចក្រភពអង់គ្លេសនិងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសអតីតអាណានិគម...

ប្រទេសតួកគីគឺជាប្រទេសមួយដែលស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចភូមិសាស្រ្តនយោបាយដ៏សំខាន់ដោយសារតែប្រទេសនេះស្ថិតនៅជាប់ទ្វីបអុឺរ៉ុប ទ្វីបអាសុី និងនៅមានសមុទ្រដែលភ្ជាប់ទៅនឹងទ្វីបអាហ្រិ្វកផងដែរ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាមលោកលើកទី២ តួកគីមានទំនាក់ទំនងនយោបាយការបរទេសយ៉ាងជិតស្និតជាមួយប្រទេសលោកខាងលិចដោយប្រទេសនេះបានចូលរួមជាមួយប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តនៅក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមនេះត្រូវបានបញ្ចប់ តួកគីនៅតែបន្តទំនាក់ទំនងយ៉ាងសកម្មជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអុឺរ៉ុបដើម្បីទទួលបានការការពារសន្តិសុខពីការគំរាមកំហែង និងការជះឥទ្ធិពលរបស់សហភាពសូវៀតនៅក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់។ ទំនាក់ទំនងនេះចាប់ផ្តើមមានការរង្គោះរង្គើរនៅពេលដែលតួកគីបានចោទប្រកាន់លោកខាងលិចថាមិនបានចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសសុីប(Cyprus)នៅពេលដែលមានការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤។ ហើយចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៤មក តួកគីបានបង្កើនចំណងមិត្តភាពនិងបានខិតជិតទៅរកសហភាពសូវៀតវិញផងដែរ។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងក្រលេកមើលអំពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃទំនាក់ទំនងរវាងតួកគីជាមួយនិងបណ្តាលប្រទេសធំៗដូចជាអាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី និងសហភាពអុឺរ៉ុប ជាមួយនឹងព្រឹត្តិការណ៏ពិភពលោកមួយចំនួនដែលតួកគីបានលូកដៃចូល ហើយបន្ទាប់មកយើងនឹងទៅមើលថាតើមានមូលហេតុអ្វីដែលជំរុញឱ្យប្រទេសនេះដើរលើគោលនយោបាយបរទេសបែបនោះ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសតួកគីកំពុងតែបន្តដំណើរការនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនយ៉ាងឯករាជ្យពីអាមេរិកនិងអុឺរ៉ុបបើទោះជាខ្លួនគឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តដែលមានឈ្មោះជាសមាជិកនៅក្នុងអង្គការណាតូក៏ដោយ។ សម្ព័ន្ធភាពរវាងតួកគីនិងអាមេរិកគឺជាសម្ព័ន្ធភាពមួយដែលពុំមានភាពប្រាកដប្រជានោះទេ ដោយនៅពេលខ្លះប្រទេសទាំងពីរនេះបានសហការគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ រីឯពេលខ្លះទៀត យើងឃើញថាប្រទេសទាំងពីរនេះមានគោលនយោបាយប្រទាំងប្រទើសគ្នាទៅវិញ។ ចាប់តាំងពីការជាប់ឆ្នោតរបស់ប្រធានាធិបតី រីសិប...

នៅចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០នេះ នៅឯតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាមានព័ត៌មានដ៏ល្អមួយដោយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនៃប្រទេសអារាប៊ីសាអ៊ូឌីត (Saudi Arabia) បានថ្លែងការណ៍ថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងរីយ៉ាដ (Riyadh) កំពុងតែចរចាដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះជាមួយប្រទេសជិតខាងដ៏តូចមួយរបស់ខ្លួនគឺប្រទេសកាតា (Qatar)។ ការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតពិតជាធ្វើឱ្យពិភពលោកមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែប្រទេសទាំងពីរបានធ្លាក់ទៅក្នុងជម្លោះយ៉ាងក្តៅគគុកមួយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ ជម្លោះនេះបានបណ្តាលឱ្យប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងទាំងផ្នែកនយោបាយ ការទូត និងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយប្រទេសកាតាផងដែរ។ ដើម្បីឱ្យដឹងកាន់តែច្បាស់ពីរឿងរ៉ាវដើមទងនៃជម្លោះរវាងប្រទេសទាំងពីរ យើងត្រូវបកទៅមើលស្ថានភាពក្នុងក្រុមប្រទេសឈូងសមុទ្រពែក (Persian Gulf Countries)ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សចុងក្រោយនេះ។ នយោបាយការបរទេសរបស់ប្រទេសកាតាគឺផ្តោតលើការរក្សាសុវត្ថិភាពនៃរបបគ្រប់គ្រងរាជវង្សអាល់ថានី ដែលជារាជវង្សកាន់កាប់ប្រទេសកាតាជាចម្បង។ ប្រទេសកាតាតែងចាត់ទុកប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតជាគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធំមួយ ដោយសារតែប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតធ្លាប់មានជាប់ការពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពប៉ុនប៉ងផ្តួលរលំត្រកូលអាល់ថានីជាច្រើនដង។ ជាជាងក្លាយជាប្រទេសចំណុះឱ្យប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត...

រាប់ចាប់តាំងពីការផ្តើមរីករាលដាលដំបូងក្នុងថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ពីទីក្រុងវ៉ូហានប្រទេសចិនមក រយៈពេលប្រមាណ១ឆ្នាំជាងហើយដែលជំងឺឆ្លងនេះរាតត្បាតពាសពេញពិភពលោកទាំងអស់ និងសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចណាស់ ១,៤ លាននាក់។ មកទាល់ពេលនេះ វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងជំងឺកូវីដ១៩ ជាច្រើន ត្រូវបានព្យាយាមស្រាវជ្រាវនិងផលិតឡើង ដែលក្នុងនោះមានប្រទេសប្រទេសរុស្ស៊ីដែលទទួលជោគជ័យស្ទើរតែ៩០% ក្នុងការប្រើប្រាស់សាកល្បងលើមនុស្ស ៤៣.៥០០ នាក់។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក Pfizer/BioNTech បានដាក់ពាក្យសុំសិទ្ធិធ្វើចរាចរណ៍ក្រោយកម្រិតជោគជ័យ ៩០% និងក្រុមហ៊ុនអង់គ្លេសAstraZeneca បង្ហាញពីភាពជោគជ័យត្រឹមកម្រិត ៧០%...

បន្ទាប់ពីការប្រកួតរើសប្រធានាធិបតីដ៏ប្រកៀកប្រកិតគ្នានៅថ្ងៃបោះឆ្នោតមក ទីបំផុតពិភពលោកបានទទួលលទ្ធផលបឋមពីអនាគតម្ចាស់សេតវិមានថ្មីហើយ ដែលមានអាយុ ៧៧ ឆ្នាំ និងជាខ្ញីចាស់ក្នុងវិថីនយោបាយអាមេរិក។ បើគ្មានអ្វីប្រែប្រួល លោក ចូ បៃដិន នឹងក្លាយជាប្រធានាធិបតីទី៤៦ ហើយនឹងត្រូវឈានជើងចូលសេតវិមានដែលនាំជាមួយយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយការទេសថ្មី ប៉ុន្តែនៅបន្តគោលដៅនៃការព្យាយាមខ្ទប់ការរីកឥទ្ធិពលរបស់ចិន និងរក្សាតំណែងអាមេរិកជាមេដឹកនាំប្រទេសទីមួយក្នុងលោក។ យុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយការបរទេសរបស់លោក ចូ បៃដិន អាចនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្ដធំៗដូចជាជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង កាណាដា សប្បាយចិត្ដនិងចាប់ផ្ដើមរាត្រីទឹកឃ្មុំជាមួយអាមេរិកឡើងវិញ ក្រោយរាត្រីទឹកខ្មេះនៅរដ្ឋកាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ។ ត្បិតតែនៅក្នុងយន្ដការទាក់ទាញសន្ថឹកឆ្នោតរបស់...

ចាប់តាំងពីចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរមក ប្រទេសបារាំងបានចាប់ផ្តើមក្លាយទៅជាគោលដៅនៃជនចំណាកស្រុកផ្សេងៗនៅជុំវិញពិភពលោក។ ប្រទេសនេះបច្ចុប្បន្នគឺជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនចម្រុះជាតិសាសន៍ និងពណ៌សម្បុរ។ ភាពចម្រុះជាតិសាសន៍នេះក៏បានបង្ករឱ្យមានភាពចម្រូងចម្រាស់ជាច្រើនផងដែរ ដែលពេលថ្មីៗនេះជាក់ស្តែងប្រទេសបារាំងក៏កំពុងតែជួបបញ្ហាមួយដែលកើតឡើងរវាងប្រជាជនដែលកាន់សាសនាឥស្លាមនិងរដ្ឋាភិបាលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់លោក ម៉ាក្រុង (Macron) ផងដែរ។ ការប្រឆាំងតវ៉ារបស់ប្រជាជនមូស្លីមទៅលើរដ្ឋាភិបាលបារាំងដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រធានាធិបតីម៉ាក្រុង ត្រូវបានឆាបឆេះឡើងបន្ទាប់ពីមានការបោះពុម្ពផ្សាយឡើងវិញរបស់ក្រុមហ៊ុនទស្សនាវដ្តីបារាំង Charlie Hebdo នូវរូបត្លុករបស់ ព្យាការី មូហាម៉ាត់ (Prophet Muhammad) ដែលជាព្យាការីរបស់ព្រះអាឡោះនៃសាសនាឥស្លាម។ អំពើទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការប្រមាថយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយជាអំពើដែលត្រូវបានហាមឃាត់ដាច់ខាតនៅក្នុងសាសនាឥស្លាម។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថាការបោះពុម្ពផ្សព្វផ្សាយរូបត្លុកឡើងវិញនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី០១ ខែកញ្ញា ២០២០នេះ ដែលការផ្សព្វផ្សាយនេះធ្លាប់បានធ្វើរួចជាច្រើនដងមកហើយពីប្រភពផ្សេងៗគ្នាតាំងពីឆ្នាំ២០០៥មកម្ល៉េះ។...

អាកាសធាតុ និងបរិយាកាសពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន គឺជាសមាសធាតុដ៏សំខាន់នៅក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងជាបញ្ហាអាទិភាពខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងបរិបទការទូត។ វាជាហានិភ័យនិងរឿងគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលបំផុតបើសិនជាយើងបានដឹង តែមិនអើពើអំពីស្ថានភាពនៃការផ្លាស់ប្តូរដ៏អាក្រក់បំផុតរបស់អាកាសធាតុពិភពលោកនៅក្នុងប្រមាណ ២ ទស្សវត្សចុងក្រោយនេះ។ បញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុបានកំពុងធ្វើឱ្យពិភពលោកទាំងមូលរងគ្រោះ និងខូចខាតប្រយោជន៍ជាច្រើនជាពិសេសគឺការស្លាប់បាត់បង់ជីវិតមនុស្ស សត្វ និងការប្រើប្រាស់ថវិកាយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ក្នុងការដោះស្រាយនូវបញ្ហានេះ។ បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុគឺជាការព្រួយបារម្ភសកលមួយដែលពិភពលោកត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់ជាដាច់ខាតមិនថាប្រទេសមហាអំណាច ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ក្តី។ ហើយការពិតនោះគឺមនុស្សកំពុងតែដើរយឺតជាងការប្រែប្រួលនៃអាកាសធាតុ ដែលធ្វើឱ្យការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុក្លាយជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងដល់ពិភពលោកទាំងមូល ដូចជា ការកើនឡើងនៃនីវ៉ូទឹកសមុទ្រដែលបណ្តាលមកពីការរលាយទឹកកកដោយសាររងើកភ្លើងនៃព្រះអាទិត្យ គ្រោះរាំងស្ងួត និងខ្យល់ព្យុះ ជាដើម។ ជានិច្ចជាកាលការអនុវត្តគោលនយោបាយជាតិ ផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងយន្តការការពារបរិស្ថានរបស់ប្រទេស តែងតែត្រូវបានគេលើកឡើងនៅជាពិសេសបណ្តាប្រទេសអ៊ឺរ៉ុប...

ចាប់ផ្ដើមពីបន្លែផ្អាប់ទុកដើម្បីដោះទាល់អំឡុងពេលកង្វះស្បៀងរបស់ដូនតាកូរ៉េ គីមឈីបានប្រែមុខមាត់ទៅជាម្ហូបប្រពៃណីរបស់ជនជាតិកូរ៉េ និងត្រូវបានវាយឡុកនៅលើទីផ្សារសឹងតែពាសពេញសកលលោករហូតដល់អង្គការយូនីស្កូ (UNESCO) ចាត់ទុកជាបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌កាលពីឆ្នាំ២០១៣។ ពិភពលោកមិនត្រឹមតែស្គាល់គីមឈីថាជាម្ហូបដែលពេញនិយមនោះទេ គីមឈីក៏ (១) ធ្លាប់បាននិងកំពុងជួបប្រទះវិបត្ដិដែលគេឱ្យឈ្មោះថា វិបត្ដិគីមឈី ឬ KimChi Crisis (២) ជាគោលនយោបាយការបរទេស (៣) មានប្រវត្ដិធ្លាក់ក្នុងវិវាទរវាងប្រទេសនិងប្រទេស និង (៤) ឱនភាពគីមឈី ឬ Kimchi Dificit។ ការផលិតគីមឈីបានក្លាយជាប្រពៃណីមួយរបស់ជនជាតិកូរ៉េ ហើយរដូវកាលផលិតគីមឈីត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះថា...

ស្ថានការណ៍ដ៏ក្ដៅគគុកនៅតំបន់ឈូងសមុទ្រតៃវ៉ាន់ក្នុងមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះបានបង្ហាញថាចិនអន្ទះសារកាន់តែខ្លាំងចង់លេបត្របាក់តៃវ៉ាន់ ប៉ុន្ដែដូចជានៅតែស្ទាក់ស្ទើរមិនដឹងថាលេបតៃវ៉ាន់រួចឬទេ ក្រោយពីបណ្ដោយឱ្យតៃវ៉ាន់ក្នុងរយៈពេលជាង៧០ឆ្នាំលូតធំធាត់ទៅៗ។ បើក្រឡេកមើលប្រវត្តិសាស្រ្ដចិន កាលពី ៤ ទៅ ៧ ទសវត្សរ៍មុន រដ្ឋការរបស់ជនពិជ័យសង្គ្រាម ម៉ៅ សេទង់ និង មគ្គុទេសន៍រដ្ឋចិនទំនើប លោក តេង ស៊ាវពីង ក៏ព្យាយាមយកតៃវ៉ាន់ដែរ តែខកខានដោយពិនិត្យឃើញលទ្ធភាពដណ្ដើមតៃវ៉ាន់បានគឺមានតិចតួចបំផុត ខណៈសង្គមជាតិចាំបាច់ត្រូវបន្សុទ្ធឱ្យល្អ និងធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិរីកចម្រើនសិន ម្យ៉ាងបក្សកុម្មុយនីស្ដចិនត្រូវការបង្រួបបង្រួម។ រួមជាមួយគ្នានោះផងដែរ ចិនដីគោកពុំទាន់មានយុទ្ធោបករណ៍និងការដឹកជញ្ជូនជើងទឹកគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ក្រៅតែពីកត្តាផ្ទៃក្នុងទាំងពីរនេះ...

បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរត្រូវបានបញ្ចប់ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បានធ្លាក់ខ្លួនចូលទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច វិបត្តិសង្គម និងវិបត្តិនយោបាយក្នុងស្រុកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដែលតម្រូវឱ្យប្រទេសនេះប្រើប្រាស់គ្រប់វិធីសាស្រ្តទាំងអស់ដើម្បីក្រោកចេញពីវិបត្តិទាំងនោះ។ សេដ្ឋកិច្ចរបស់អាល្លឺម៉ង់ត្រូវបានដួលរលំទាំងស្រុង ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានាត្រូវបានខូចខាត ចរន្តនៃសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ រីឯវិបតិ្តសង្គមវិញគឺប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ត្រូវទទួលរងនូវគ្រោះទុរ្ភិក្ស និងរងសម្ពាធវិបត្តិផ្លូវចិត្តដោយសារភាពតក់ស្លុតពីសង្រ្គាមដែលទើបតែបញ្ចប់។ ចំណែកឯវិបត្តិនយោបាយក្នុងស្រុកវិញ អាល្លឺម៉ង់ត្រូវបានប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តដែលទទួលបានជោគជ័យនៅក្នុងសង្គ្រាមបែងចែកគ្នាដើម្បីគ្រប់គ្រងជាពីរចំណែកគឺអាល្លឺម៉ង់ខាងលិច និងខាងកើត។ ខុសពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងវិបត្តិសង្គមដែលអាល្លឺម៉ង់អាចរំដោះខ្លួនរួចបានតែប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ក្រោមជំនួយរបស់អាមេរិក វិបត្តិនយោបាយបែងចែកប្រទេសរបស់អាល្លឺម៉ង់ទើបតែត្រូវបានរំដោះបន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀតនៅឆ្នាំ១៩៩១តែប៉ុណ្ណោះ។ មិនត្រឹមតែមានវិបត្តិធំៗទាំងបីដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនោះទេ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅមានវិបត្តិយ៉ាងធំមួយទៀតដែលត្រូវដោះស្រាយដោយខ្លួនឯង និងដែលត្រូវប្រើរយៈពេលយូរជាងគេមកដល់សព្វថ្ងៃនេះគឺវិបត្តិនយោបាយការបរទេស។ ដោយសារប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ជាប្រទេសដែលបង្កឱ្យមានសង្គ្រាមពង្វាតទីនៅឆ្នាំ១៨៧០-១៨៧១ ហើយជាប្រទេសមានមហិច្ឆតាដ៏ធំដែលជាលទ្ធផលបានបង្កើតជាសង្គ្រាមលោកទាំងពីរលើក និងជាប្រទេសដែលធ្លាប់ជាប់ពិរុទ្ធក្នុងការសម្លាប់ជនជាតិជីហ្វអស់រាប់លាននាក់មក ទើបប្រទេសអាល្លឺម៉ង់តែងតែត្រូវបានពិភពលោកមើលក្នុងក្រសែភ្នែកដែលប្រុងប្រយ័ត្ននិងគួរឱ្យសង្ស័យបំផុត ដោយពួកគេខ្លាចថាអាល្លឺម៉ង់នឹងបន្តបង្កភាពវឹកវរសារជាថ្មីម្តងទៀត។ ប៉ុន្ដែដើម្បីផ្ដល់ទំនុកចិត្ត និងស្តារកេរ្ដិ៍ឈ្មោះរបស់ខ្លួនសារជាថ្មីនៅលើឆាកអន្តរជាតិ...

ចេញដំណើរពីខ្ពង់រាបទីបេដែលមានប្រវែងប្រមាណ៤.៥០០គីឡូម៉ែត្រ ទន្លេមេគង្គហូរកាត់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម មុននឹងរំលាយខ្លួនចូលទៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រទេសមហាអំណាចដែលមានការចាប់អារម្មណ៍ មកលើអាស៊ីគ្នេយ៍បាននិយាយថា “ប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មានកាដូពីធម្មជាតិដ៏អស្ចារ្យមួយនោះគឺទន្លេមេគង្គ”។ ពេលនេះទន្លេដ៏វែងអន្លាយមួយនេះបានក្លាយជាទីលានធម្មជាតិប្រជែងអំណាចគ្នាមួយបន្ថែមទៀតរវាងប្រទេសមហាអំណាចពីរគឺសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនក្នុងការប្រជែងគ្នានូវអំណាចភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ ត្បិតថាការប្រជែងនេះស្តែងចេញមកនូវអំនួតឥទ្ធិពលនយោបាយរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនក្តី ប៉ុន្តែប្រទេសចិនហាក់ដូចជាមានប្រៀបជាងប្រទេសណាទាំងអស់ក្នុងការគ្រប់គ្រងខ្សែទឹក និងអាចពង្រីកឥទ្ធិពលទៅលើបណ្តាប្រទេសនៅទន្លេមេគង្គក្រោមផងដែរ ដោយហេតុតែប្រទេសចិនជាមហាអំណាចថ្មីដែលមានសក្តានុពលគ្រប់គ្រាន់ទាំងក្នុងរូបភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងទីតាំងភូមិសាស្ត្រ។ មិនត្រឹមតែឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយមុខទេ ទន្លេមេគង្គបានផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដ៏សម្បូរបែបសម្រាប់ប្រជាជនប្រមាណជាង៦០លាននាក់ដែលរស់នៅអាស្រ័យផលតាមដងទន្លេនេះ។ ដោយហេតុផលនេះហើយទើបប្រទេសមហាអំណាច និងប្រទេសតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការព្យាយាមការពារនិងចែកធនធានគ្នាប្រកបដោយតម្លាភាព។ ដូចអ្វីដែលយើងបានដឹង ប្រទេសមហាអំណាចធំៗជាពិសេស អាមេរិក ឥណ្ឌា ជប៉ុន សុទ្ធតែចងចំណងមិត្តភាពជាមួយប្រទេសនៅតាមតំបន់ទន្លេមេគង្គជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។...